نقشه سفر؛ راهی موثر برای جذب استعدادهای برتر
منبع: EmployeeConnect
این روزها به دلیل از بین رفتن مرزهای جغرافیایی و افزایش رقابت شرکت‌ها برای جذب نیرو، استخدام نیروی کار با استعداد دیگر مثل گذشته آسان نیست. کسانی که در حوزه بازاریابی فعالیت می‌کنند، حتما با طراحی «نقشه سفر مشتری» آشنا هستند. به باور بازاریابان، مراحلی که مشتری طی می‌کند، از خرید محصول تا دریافت خدمات پس از فروش، مانند سفری است که از نقطه‌ای آغاز شده و در نقطه‌ای پایان می‌یابد. تمام تلاش بازاریابان این است که سفری خوشایند و بی‌دردسر را برای مشتریان رقم بزنند. طراحی نقشه مشتری، فرآیندی نام آشنا و حائز اهمیت است. اما جویندگان کار چطور؟ آیا آنها نیز به یک نقشه نیازمندند؟ جواب این سوال مثبت است. از آنجا که طی سال‌های اخیر فرآیند جذب نیرو بیش از پیش چالش‌برانگیز شده است، طراحی یک نقشه برای جویندگان کار نیز می‌تواند مفید باشد.
سلیم خلیلی مدرس و مشاور حوزه کسب و کار و برگزار کننده دوره های MBA و DBA با مجوز وزارت علوم و همکاری دانشگاه های داخلی و خارجی، این مطلب را برای شما انتخاب کرده است
سفر جویندگان کار شامل چند مرحله است. عملکرد شرکت شما در هر یک از مراحل این سفر چگونه است؟ کارکنان فعلی شما شرکت را چگونه ارزیابی می‌کنند، مثبت یا منفی؟ آیا دیگران شرکت شما را به‌عنوان محیطی مناسب برای کار به دوستان و همتایان خود معرفی می‌کنند؟ تجربه کارمند چیست؟ دارای چه ویژگی‌هایی است؟ جویندگان کار پس از آنکه درباره شرکت شما تحقیق می‌کنند و فرآیند جذب نیرو را پشت سر می‌گذارند، درباره شما چه قضاوتی می‌کنند؟ تنها در صورتی می‌توانید به این سوالات پاسخ دهید که تجربه جویندگان کار و کارکنان را به‌صورت یک نقشه ترسیم کنید.
تصمیمگیری ما به چه عواملی بستگی دارد؟
این روزها عوامل مختلفی در تصمیم‌گیری‌های ما تاثیر دارند؛ مثل ویژگی‌های شخصیتی، سوگیری‌های شناختی، انگیزش‌های ناگهانی و سایر عوامل. در یک دنیای بی‌عیب و نقص، می‌توانستیم انتظار داشته باشیم که منطق ما بر تمام نیروها غالب شود و با در نظر گرفتن منافع شخصی، پیشرفت شغلی، ملاحظات مالی و سایر پیامدها تصمیمی عاقلانه بگیریم. اما متاسفانه، انسان‌ها معمولا به غرایز درونی خود توجه می‌کنند و عقاید، قضاوت‌ها، فشار اطرافیان و تفکرات خوش‌بینانه یا غیرواقعی را در تصمیمات خود دخالت می‌دهند. پروفسور «دنیل کانمن» استاد دانشگاه پرینستون، با تحقیقاتی در رابطه با نحوه تصمیمگیری انسان در عرصه «روانشناسی‌قضاوت» انقلابی به پا کرد و نهایتا موفق به دریافت جایزه نوبل شد. او و همکارش «آموس تورسکی»، حقایقی را در رابطه با فرآیند تصمیمگیری فاش می‌کنند:
مردم به دو روش تصمیمگیری می‌کنند: برخی بر اساس منطق و برخی دیگر براساس سوگیری‌های درونی و غریزی.
روزانه هزاران تصمیم بر اساس احساسات گرفته می‌شوند. ما غرق در مفروضات اشتباهیم که روانشناسان نام آن را «سوگیری شناختی» می‌گذارند. ذهن ما غالبا برای تصمیمات جانبدارانه توجیه منطقی پیدا می‌کند.
سفر جویندگان کار غالبا شامل تصمیمات بسیاری است که بر اساس سوگیری‌های شناختی اتخاذ می‌شوند، بنابراین باید نقشه تجربه کارکنان را به همان شکلی ترسیم کنید که بازاریابان، نقشه سفر مشتری را طراحی می‌کنند. درک آنچه کارجویان تجربه می‌کنند و آگاهی از نقاط تماس با مشتری، به شرکت‌ها کمک می‌کند فرآیندهای جذب نیرو را اصلاح و نظر استعدادهای برتر را جلب کنند (نقاط تماس به تمامی راه‌های ارتباطی کارجویان و سازمان گفته می‌شود).
جادوی برندسازی
یکی از عوامل اصلی جلب نظر کارجویان، برندسازی است. آمار و ارقام نشان می‌دهد که برندسازی، اولویت اصلی ۵۶ درصد آژانس‌های کاریابی است و حدود ۷۵ درصد جویندگان کار، پیش از آنکه برای شغلی درخواست بدهند، درباره برند مربوطه تحقیق می‌کنند. آنها در ۶۲ درصد مواقع از شبکه‌های اجتماعی برای تحقیقات استفاده می‌کنند. بنابراین از شبکه‌های اجتماعی غافل نشوید. شهرت و اعتبار سازمان در دنیای مجازی و واقعی و فرآیندهای جذب نیرو نیز از جمله عواملی هستند که برای کارجویان حائز اهمیتند. هرچه فرآیندها ساده‌تر باشند، بهتر است.
ترسیم نقشه تجربه
ترسیم نقشه تجربه یعنی تجزیه و تحلیل تعاملات میان مردم و شرکت‌ها. طراحی سفر مشتری یکی از اصلی‌ترین گرایش‌های بازاریابی در تمام کسب‌وکارهایی است که محصولات خود را به صورت آنلاین می‌فروشند. ترسیم تجربه را با عناوین دیگری نیز می‌شناسند، مثل مدیریت تجربه، طراحی خدمات و طراحی تجربه مشتری. اما تمامی این عناوین اساسا برای اشاره به یک فرآیند به‌کار می‌روند فرآیند ترسیم سفر مشتری در فضای مجازی از طریق کانال‌های مختلف. این عناوین معمولا برای اشاره به مشتریان، صاحبان سهام و کمیته‌های خرید به‌کار می‌روند. اما می‌توانید از آنها برای اشاره به کارکنان و کارجویان نیز استفاده کنید.یک جوینده کار ممکن است پیش از پذیرش شغل پیشنهادی، از طریق ده‌ها کانال ارتباطی و تحقیقاتی آنلاین با شرکت ارتباط برقرار کند. تحقیقات در شبکه‌های اجتماعی، تماس‌های غیر رسمی، بازدید از وب‌سایت شرکت، مطالعه مجلات تخصصی و مرور رتبه‌بندی‌ها، گزارش‌ها و نظرهای مردم و کارکنان سابق از جمله این روش‌ها هستند. برخی جویندگان کار درباره محصولات شرکت، زنجیره تامین، مفاهیم و ایده‌های اولیه و سایر جزئیات نیز تحقیق می‌کنند.آنها پس از تحقیقات، فرآیندهای درخواست شغلی، پذیرش سازمانی (Onboarding)، آموزش شغلی و سایر فرآیندها را طی می‌کنند. هرکدام از این مراحل یا نقاط تماس می‌توانند تجربه‌ای تلخ یا شیرین برای مشتری خلق کنند از این رو، ترسیم تجربه مشتری باید بخشی از استراتژی جذب نیروی سازمان‌ها باشد.
از دریچه چشم دیگران به مسائل نگاه کنید
فراموش نکنید در هر یک از فرآیندهای بازاریابی و جذب نیرو از زاویه متفاوتی به مسائل نگاه می‌شود. در حوزه مشتری، با انجام اقدامات و ایجاد کانال‌های ارتباطی می‌توانید بهترین تجربه را برای مشتریان فراهم کنید. جویندگان کار نیز برای ارتباط با شرکت‌ها ترجیحات خاص خودشان را دارند. اگر سلایق و ترجیحات آنها را در نظر نگیرید، برای کار به سراغ سایر شرکت‌ها می‌روند. بهترین اقدامات برای جذب نیرو اقداماتی هستند که منعکس‌کننده توانایی و کارآمدی شما در مدیریت کارکنان باشند. اگر قصد دارید نحوه برخورد با کارمندانتان را به کارجویان نشان دهید، باید بتوانید با هر سه گروه، یعنی کارکنان، کارجویان و مشتریان به یک شکل رفتار کنید و میان آنها فرق نگذارید. به همین علت است که تجربه کارکنان حائز اهمیت است.
ارتباط میان سفر مشتری و تجربه کارمندان
همان‌طور که ذکر شد، مشتریان، کارکنان و جویندگان کار در تعامل با شرکت‌ها مراحلی را طی می‌کنند که درست شبیه یک سفر است. می‌توانید نقشه این سفرها را ترسیم کنید. یکی از بهترین الگوها برای ترسیم نقشه سفر کارجویان، استفاده از نقشه سفر مشتری است. در هر مرحله‌ای از این فرآیند، بکوشید تا تصویر خوشایند، قابل درک و جذابی از شرکت، محصولات و خدماتش ارائه دهید. برای کسب تجربه در زمینه طراحی نقشه، می‌توانید ابتدا نقشه سفر کارکنان را ترسیم کنید. هر یک از نقشه‌هایی که ترسیم می‌کنید، می‌تواند روی دیگری تاثیر بگذارد، پس بهتر است استراتژی طراحی شما جامع باشد.
مزایای طراحی نقشه سفر کارجویان
طراحی یک نقشه که تجربه کارکنان را به تصویر می‌کشد به کارکنان منابع انسانی، به‌ویژه آن افرادی که در واحد استخدام فعالیت می‌کنند، کمک می‌کند تا خطرات و فرصت‌هایی را که در فرآیندهای جذب نیرو نهفته‌اند، شناسایی کنند. با ترسیم یک نقشه می‌توانید حوزه‌هایی را که نیازمند تغییرند شناسایی کرده و با اعمال این تغییرات، توجه استعدادهای برتر را جلب کنید. سایر مزایای طراحی نقشه از این قرارند: شناسایی تغییرات داخلی لازم برای ایجاد یک تجربه بهتر برای کارکنان و بهبود برنامه‌های رجوع به آنها، افزایش شهرت و اعتبار برند در دنیای واقعی و مجازی به‌منظور بهبود تجربه مشتریان، افزایش نرخ موفقیت واحد منابع انسانی و کاهش هزینه‌های استخدام، یکپارچه‌سازی اقدامات شرکت برای ایجاد یک تجربه آسان و بی‌دردسر برای جویندگان کار، استفاده از تکنولوژی به‌منظور ساده‌سازی فرآیندها، افزایش مشارکت کارکنان و صاحبان سهام در فرآیندهای جذب نیرو، شناسایی نقاط تماس یا کانال‌هایی که ممکن است ذهنیت جویندگان کار نسبت به شرکت را منفی کنند، تشخیص اینکه ارزیابی و بررسی رزومه کارکنان در کدام واحدها باید با دقت بیشتری صورت پذیرد و بازبینی و طراحی مجدد استراتژی جذب نیرو بر اساس تجربه کارجویان.
عناصر طراحی نقشه سفر کارجویان
یک جوینده کار در حین سفر خود بارها با شرکت مربوطه تماس برقرار می‌کند. طراحی یک نقشه که این سفر را از ابتدا تا انتها به تصویر می‌کشد به شما کمک می‌کند حوزه‌هایی را که به اصلاحات بنیادین نیاز دارند، شناسایی کنید تا جویندگان کار به دلایلی چون سوءتفاهم، پیچیدگی مراحل جذب نیرو یا اطلاعات ناقص، این فرآیند را نیمه‌کاره رها نکنند. برای ترسیم این نقشه باید این نکات را در نظر داشته باشید:
شناسایی زاویه دید کاندیدای ایده‌آل: شما احتمالا از کارمند آینده خود تصویری ایده‌آل در ذهن دارید. هر بار که برای جذب نیرو اقدام می‌کنید، خودتان را به جای او تصور کنید و از دریچه چشم او به مسائل نگاه کنید. طبیعتا معیار شما برای استخدام پرسنل تعمیر و نگهداری تجهیزات، با استانداردهای شما برای استخدام کارکنان ارشد متفاوت است.
تمرکز بر اهداف کاندیداها: هنگام جذب نیرو صرفا بر رفع نیازهای شرکت تمرکز نکنید. باید در تمام مراحل، اهداف کاندیدا را نیز در نظر داشته باشید. جوینده کار در این لحظه به چه اطلاعاتی نیاز دارد؟ شاید اطلاعات مربوط به حقوق و مزایا یا بیانیه ماموریت سازمان.
ترسیم نقاط تماس: نقاط تماس، تک تک نقاطی هستند که در آنها میان جوینده کار و سازمان تعاملی صورت می‌گیرد. هر کدام از این تعاملات در یک زمان مشخص و در یکی از کانال‌های آنلاین اتفاق می‌افتند. نقطه تماس می‌تواند بازدید از وب‌سایت شرکت برای آشنایی بیشتر با برند مربوطه یا پر کردن یک فرم درخواست پس از دیدن آگهی باشد.
تعیین لحظات حساس: لحظات حساس و تعیین‌کننده در واقع همان نقاط تماس مهم و حیاتی هستند. تصمیمات مهم در این لحظات گرفته می‌شوند. از جمله این لحظات، تماس مستقیم از طریق ایمیل، درخواست شغلی و مصاحبه هستند. این لحظات می‌توانند در صفحه وب‌سایت شرکت و شبکه‌های اجتماعی اتفاق بیفتند.
مراحل ترسیم یک نقشه سفر برای کارجویان
موفقیت در این راه مستلزم تعامل با صاحبان سهام، تبادل نظر و کسب اطلاعات از آنهاست. باید بتوانید با مدیران اجرایی، مدیران واحدها، کارکنان منابع انسانی و واحد بازاریابی مشورت کنید و دیدگاه‌ها و پیشنهادهایشان را بشنوید. می‌توانید از ابزارهای طراحی آنلاین استفاده کنید یا از یک مشاور حرفه‌ای بخواهید تا شما را در تمامی مراحل راهنمایی کند. یا خودتان دست به‌کار شوید و این مراحل را اجرا کنید:
۱- کاندیدای خود را انتخاب کنید: باید دقیقا بدانید که به دنبال طراحی نقشه سفر برای کدام دسته از کاندیداها هستید. هرچه کاندیدا را دقیق‌تر و با ذکر جزئیات توصیف کنید، نتیجه بهتری خواهید گرفت.
۲- نتایج تحقیقات و پیشنهادها سهامداران را جمع‌آوری کنید: با رجوع به تجزیه و تحلیل‌های دیجیتال، تاریخچه استخدام‌ها، مطالعات مربوط به تجربه کارمندان و نظرخواهی از سهامداران به گنجینه ارزشمندی از اطلاعات دست پیدا می‌کنید. معمولا در این مواقع از مدیران تیم‌ها غفلت می‌شود، درحالی‌که دیدگاه‌ها و نظرات آنها بسیار ارزشمند است.
۳- ویژگی‌های فرد یا گروه ایده‌آل خود را مشخص کنید: انسان‌ها منحصربه‌فرد هستند، پس همیشه نمی‌توانید ویژگی‌های مورد نظر خود را تعریف کنید اما می‌توانید تصویر یک کارمند ایده‌آل را برای خودتان ترسیم کنید. او را با ذکر جزئیات شرح دهید. این به شما کمک می‌کند تا کاندیداهایی را انتخاب کنید که پتانسیل بیشتری دارند.
۴- مراحل سفر را به‌طور دقیق مشخص کنید: طی فرآیند استخدام، جویندگان کار مراحل مختلفی را پشت سر می‌گذارند. بنابراین باید تک‌تک این مراحل را مشخص کنید تا بتوانید نقشه را طراحی کنید. این مراحل از این قرارند:
* ببینید که جوینده کار برای اولین بار کجا و چگونه با شرکت شما آشنا شده است.
* از شبکه‌های اجتماعی استفاده کنید و تصویری خوشایند از برند خود ترسیم کنید.
* برای جذب نیرو استراتژی تعیین کنید.
* به جای جمع‌آوری منفعلانه اطلاعات، مطالعه و تحقیق کنید.
* کاندیداهای دارای پتانسیل و قابلیت را شناسایی کنید.
* از گزینه‌های برتر دعوت به عمل آورید.
* قرار مصاحبه حضوری بگذارید.
* به کاندیداهای منتخب، پیشنهاد کار دهید.
سایر نکاتی که باید در نظر گرفت عبارت است از:
اهداف شغلی کاندیدای ایده‌آل خود را بشناسید: جوینده کار در هر یک از مراحل جذب نیرو اهدافی را دنبال می‌کند. مثلا در اولین تماس، او احتمالا می‌خواهد بداند که آیا این شرکت معتبر است یا شغل مربوطه پردرآمد است یا خیر. به مرور که پیش می‌رود، اهداف دیگری نیز پدیدار می‌شوند. باید از اهداف تک تک کارجویان در هر یک از مراحل باخبر شوید.
نقاط تماس را شناسایی کنید: برای برقراری ارتباط با کاندیدا و تعامل با او از چه کانال‌هایی می‌توانید استفاده کنید؟ چگونه می‌توانید نیازهای کاندیدا را در هر یک از مراحل تامین کنید؟ منظور ما نیازهای منطقی و واقعی نیستند، بلکه محرک‌های آنی و معمولا نامعقولی هستند که در تصمیم‌گیری‌های ما تاثیر می‌گذارند.
از داده‌ها استفاده کنید تا به بینش برسید: داده‌ها و تجزیه و تحلیل‌ها به شما و همکارانتان کمک می‌کنند تا حقایق مربوط به تجربه یک کارجوی متوسط را کشف کنید.
نقشه را به‌صورت گرافیکی ترسیم و ارائه کنید: ارائه یک تصویر نقاشی شده از سفر کارجویان از این نظر حائز اهمیت است که کمک می‌کند تا فرآیند جذب نیرو را به خاطر بسپارید و بتوانید این نقشه را به سایر سهامداران ارائه کنید. برندسازی موثر، یکپارچه‌سازی شبکه‌های اجتماعی و ترسیم نقشه، هر سه بر درآمد نهایی سازمان تاثیرگذارند و به شما کمک می‌کنند استعدادهای برتر را جذب و حفظ کنید. در بازار کار رقابتی امروز، ترسیم نقشه سفر، یک ضرورت است.
نویسنده: Ari Kopoulos
مترجم: مریم مرادخانی
با خدمات آموزشی و مشاوره ای ما بیشتر آشنا شوید:
ارائه خدمات مشاوره ای در دو بخش مشاوره فردی و کسب و کار
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.
