چکیده ای از مصاحبه اخیر گیتس؛ بیل از دیدگاهش تا سال ۲۰۳۰ می گوید

چکیده ای از مصاحبه اخیر گیتس؛ بیل از دیدگاهش تا سال ۲۰۳۰ می گوید

دوره MBA و DBA

بیل و ملیندا گیتس هر سال خلاصه ای از تلاش های بشردوستانه خود را منتشر می کنند و از تغییراتی می گویند که امید دارند در جهان ایجاد کنند. اما امسال، آنها از آینده و اثرات ژرف فناوری بر زندگی افراد فقیر در ۱۵ سال آینده سخن می گویند.

تیم The Verge هم می خواهد در مورد برنامه های آتی آنها بیشتر بداند و برای همین از بیل گیتس دعوت نمود تا مهمان شان باشد و از چهار حوزه ای بگوید که قرار است ظرف سال های آتی دستخوش بیشترین تغییرات شوند. در این بخش توجه شما را به برخی از بخش های مهم مصاحبه او جلب می کنیم.

بیل گیتس: ۲۰۱۵ سال خاصی است زیرا بنیاد ما ۱۵ ساله می شود و در نظر داریم تا با نگاهی به گذشته اهداف خود برای ۱۵ سال بعدی را مشخص نماییم که در واقع پایان آن سال ۲۰۳۰ است.

ما چهار حوزه سلامت، آموزش، کشاورزی و بانکداری را به عنوان اهداف اصلی خود انتخاب نمودیم و معتقدیم که اتفاقات قابل توجه ای در این بازه زمانی رخ خواهد داد. ما در نظر داریم که در این بازه زمانی ۱۵ ساله بیش از هر وقت دیگری از جان افراد فقیر محافظت نماییم.

نیلای پاتل (سردبیر The Verge): من می خواهم با حوزه بهداشت شروع نمایم چون تصور می کنم در این حوزه تکنولوژی بیشترین سهم را خواهد داشت و برنامه های زیادی برای بهبود زیرساخت های این حوزه دارید. 

بیل گیتس: ما بیشترین بخش از بودجه خود را صرف این حوزه می کنیم. بخشی از آن صرف علوم پیشرفته نظیر ساخت واکسن می شود و بخشی دیگر هم در حوزه های ابتدائی تر به کار گرفته می شود: مثلا اینکه این واکسن ها را به افراد نیازمند خواهیم رساند.

ما بودجه مورد نیاز برای این منظور را تأمین می کنیم و با وجود محدودیتی که در حوزه یاد شده احساس می شود نمی گذاریم که کشورهای فقیر از دریافت جدیدترین واکسن ها محروم شوند. انتظار می رود که با اجرای این برنامه، بتوانیم جان نیمی از اطفالی که به علت عدم دسترسی به امکانات بهداشتی در زیر سن ۵ سال فوت می کنند را نجات دهیم.

علاوه بر سلامت، گیتس از برنامه هایش برای کشاورزی و افزایش تولیدات مرتبط در کشورهای فقیر سخن گفت.

بیل گیتس: برای افزایش بهره وری و تولید باید فاکتورهای بسیاری به نفع شما کار کنند. شما به بذر بهتری نیاز دارید. کشاورزان باید خود را با این بذرها وفق دهند. آنها باید تحصلکرده باشند چراکه در این صورت می توانند محصول بیشتری را در یک فصل برداشت کنند. همچنین به یک سیستم اعتباری نیاز دارند زیرا بودجه کافی برای خرید آفت کش را در اختیار ندارند. همین مسأله به تنهایی می تواند بهره وری و تولید کشاورزان را به میزان زیادی پایین بیاورد.

به همین دلیل است که با مدیریت مناسب نظام آموزشی کشاورزان و بخش توسعه و تحقیق برای پرورش بذرهای بهتر می توان میزان بهره وری کشاورزان آفریقایی را به یک برابر و نیم مقدار کنونی اش افزایش داد. ما در نظر داریم آفریقا را به نقطه ای برسانیم که علیرغم رشد جمعیت و شرایط جوی نامساعد در برخی مناطق آن دیگر وابستگی به واردات غذا وجود نداشته باشد و خودشان بتوانند مواد غذایی مورد نیازشان را تأمین کنند.

نیلای پاتل: زمانی که حرف از پرورش بذرهای بهتر به میان می آید، ناخودآگاه ذهن من به سمت GMO (یا همان بذرهای اصلاح شده ژنتیکی) می رود. آیا تعمدا از این کلمه استفاده نمی کنید؟ چون در حال حاضر شرکت های بزرگ تری هم هستند که در این حوزه مشغول تحقیق اند.

در واقع این نوع غذاها کاملا در ایالات متحده آمریکا و اروپا مورد تأیید هستند و انتخاب با خود آفریقایی هاست که آیا می خواهند از اینها استفاده نمایند یا اینکه پرورش گیاهان را به همان روش های مرسوم ترجیح می دهند.

اما در این چهارچوب زمانی، دانه های خشک اصلاح شده ژنتیکی از نظر تولید و بهره وری به مراتب بهتر هستند و در برابر خشکسالی نیز مقاومت بیشتری را از خود نشان می دهند. اگر مسأله سلامت آنها ثابت شود و کشورهای قاره سیاه مطمئن شوند که بودجه لازم و کافی صرف انجام تحقیقات روی این بذرها شده، آنگاه بیشترین نفع را از این نوع فناوری خواهند برد.

در واقع این همان کاری است که ما روی داروها انجام می دهیم. برخی از داروها واقعا خطرناک هستند و نمونه های جدید در هر کشوری مورد بررسی قرار می گیرند و اگر آزمایشات را با موفقیت پشت سر بگذارند آنگاه هیچ کشوری خود را از مزایای یک داروی فوق العاده و انقلابی محروم نخواهد کرد.

همانطور که گفتم اغلب کشورهای آفریقایی می توانند از این طریق بهره وری و تولید خود را افزایش دهند. اما این انتخاب بر عهده خود آنهاست و هیچکس قرار نیست که برای آنها تصمیم بگیرد.

نیلای پاتل: آیا قرار است که یک سازمان قانون گذار را برای نظارت بر این مسأله ایجاد نمایید یا اینکه پروسه نظارت به خود ملت ها محول می شود؟

بیل گیتس: خوب ما می توانیم آموزش های لازم را در اختیار کشورها قرار دهیم و به این ترتیب آنها دانشمندانی را خواهند داشت که می توانند در کمیسیون های ایمنی و سلامت شان عضو شوند. ما همچنین می توانیم مطمئن شویم که مطالعات مورد نیاز به خوبی انجام گرفته. ضمنا قادر هستیم با شرکت هایی که بهترین بذرها را برای کشورهای ثروتمند تهیه می کنند همکاری کنیم و مطمئن شویم که آنها، بذرهای اصلاح شده را دست کم با پایین ترین قیمت در اختیار کشورهای فقیر قرار می دهند.

این همان چیزی است که می توانیم در مورد محصولات هم در نظر بگیریم. اما در نهایت، این خود آفریقایی ها هستند که باید تصمیم بگیرند از کدام واکسن ها، داروها و یا بذرها استفاده نمایند چراکه این کشور خودشان است. اما هم اکنون این کشورها در حال ایجاد تخصص های لازم هستند و به همین دلیل فکر می کنم که بهترین انتخاب را خواهند داشت.

نیلای پاتل: مسأله وجود یک تأمین کننده زیر سوال قرار دارد. در واقع گرسنگی به خاطر پایین بودن قدرت خرید و ناتوانی افراد در تهیه مایحتاجشان است. حال این پرسش مطرح می شود که طرح شما قرار است به ایجاد محصول و در واقع منابع بیشتر بیانجامد یا اینکه تلاش می شود درآمد افراد در این کشورها را بهبود بخشد؟

بیل گیتس: غذا با سحر و جادو از جایی به جای دیگر نمی رود و نمی توانیم انتظار داشته باشیم که در کشورهای آفریقایی هم اوضاع مانند خانه ثروتمندان باشد که پر از مواد غذایی است.

به علاوه ما با مسأله رشد جمعیت هم روبرو هستیم و به طور مشخص این موضوع در آفریقا پر رنگ تر است. به این ترتیب هر چه جمعیت یک کشور گوشت بیشتری را مصرف نمایند، با کمبود علوفه روبرو خواهیم شد و باید این کمبودها هم رفع شود تا دام های بیشتری پرورش داده شوند.

از این رو لازم است که میزان بهره وری و تولید غذا در دنیا را افزایش دهیم و این میزان را تا سال ۲۰۵۰ میلادی تقریبا به دوبرابر برسانیم.

آفریقا یکی از نواحی دنیاست که منابع آن دست نخورده باقی مانده و میزان تولیدش کمتر از نرخ متوسط است. با این برنامه بسیاری از کشاورزان فقیر آفریقا، تولیدات خود را افزایش داده و غذاهای مغزی تر و البته بیشتری را تولید و مطابق با استاندارندهای جهانی عمل خواهند کرد. این یک معامله برد برد است. ما به آفریقایی ها کمک می کنیم و آنها نیز به تأمین غذای دنیا کمک می کنند.

نیلای پاتل: بگذارید سوالم را مستقیم تر مطرح کنم. آیا بهتر است که سرمایه گذاری در بخش عرضه را افزایش دهیم یا اینکه به افراد فقیر کمک کنیم تا قدرت خرید بیشتری داشته باشند؟

بیل گیتس: زمانی که میلیون ها کشاورز از بذرهایی با قدرت تولید بالا استفاده کنند، میزان سرمایه ای که در بخش توسعه و تحقیق صرف خواهد شد نیز هزاران برابر می شود. درست مانند زمانی که یک نرم افزار در اختیار هزاران کاربر قرار می گیرد. مثل این می ماند که به جای استفاده از اکسل، تصمیم بگیرید همه داده های مورد نظرتان را تایپ کنید و بجای انجام ضرب در اکسل این کار را به صورت دستی انجام دهید. و اینها در حالیست که می توان از برنامه اکسل برای انجام میلیون ها عمل ضرب استفاده نمود.

این کاری است که تنها از عهده دولت ها بر می آید و اثربخشی آن از دادن پول نقد و کمک های مالی بیشتر محسوب می شود.

دولت ها در قیاس با سازمان های بشر دوستانه بسیار بزرگ هستند. این نهادها در واقع باید فقط مشکلات خطرناک را حذف کنند. تیم های توسعه و تحقیق و گروه های پایلوت نیز فرایند تحویل را بهبود خواهند بخشید و این ها کارهایی است که از عهده نهادهای بشر دوستانه بر می آید.

دیدگاه گیتس در حوزه مالی و بانکداری ایده آل گرایانه ترینشان است. او باور دارد که پرداخت سیار و معاملات خرد باعث دسترسی بهتر و بیشتر کشورهای فقیر به سازمان ها و موسسات مالی خواهد شد.

بیل گیتس: بخشی از مشکل هزینه ثابت دستگاه های خودپرداز و مالیات های بانکی است. به بیان دیگر معاملات کوچک در سیستم های قدیمی زیان ده هستند و انجام آنها مستلزم صرف انرژی و کار زیادی است. اما در عصر دیجیتال اینگونه نیست. در این دوران تلفن های همراه می توانند نقش کارت های اعتباری را داشته باشند و معضلات مرتبط به دستگاه های خودپرداز را به فراموشی بسپارند.

کما اینکه در برخی از کشورهای پیشرو نظیر کنیا شاهد استفاده از سیستمی مشابه به نام M-Pesa بوده ایم یا بارها از سیستم bKash در بنگلادش سخن گفته ایم که در واقع جدیدترشان است اما طولی نمی کشد که از لحاظ قابلیت M-Pesa را پشت سر خواهد گذاشت.

در این کشورها حتی انجام معاملات ۵۰ سنتی هم هزینه زیادی دارد (۲ درصد). بنابراین انجام این معاملات از طریق تلفن همراه به مراتب مقرون به صرفه تر از دستگاه های خودپرداز است.

حال تصور کنید که من یک کشاورز هستم و زمانی که محصول خود را به فروش می رسانم می توانم از این طریق کمی از درآمدم را برای خرید بذر یا آفت کش کنار بگذارم یا اینکه مبلغی را برای هزینه های احتمالی مدرسه فرزندانم پس انداز نمایم و آن زمان است که زیرساخت های دیجیتالی به کمک من می آیند.

نیلای پاتل: زیرساخت دیجیتالی حوزه ای است که شما بیشترین تخصص را در آن دارید. اما در آن روی سکه قدرت زیادی را به ارائه دهندگان فناوری می دهید که ممکن است در این بازار نباشند. بازاری که در آن مردم فقیر از توان کافی برای انتخاب یک پلتفرم قدرتمندتر برخودارد بوده و می توانند و روش بهتری را برای انجام معاملات خود انتخاب نمایند. چطور می خواهید مشکلات احتمالی در این حوزه را رفع نمایید.

بیل گیتس: نیاز به نوعی خدمات از جنس ابزارهای فراگیر و همگانی به شدت احساس می شود که بتوان از طریق آن پول را جابجا کرد. فرض کنید قصد داشته باشید به یک فرد یا یک فروشگاه هزینه ای را پرداخت نمایید (و فرقی ندارد که از خدمات یک بانک استفاده نمایید یا خیر) یا بخواهید فارق از نوع بانک مورد استفاده خود به اقوام تان در روستایی دور افتاده پول بدهید، یا اینکه حساب خود را از بانک ۱ به بانک ۲ انتقال بدهید که با استفاده از تلفن همراه همه این کارها امکان پذیر خواهد بود.

اما انجام این معاملات کم هزینه از طریق اسمارت فون و کارت های اعتباری در صورتی امکان پذیر خواهد بود که سازمان های قانون گذار، قوانین مناسبی را برای این منظور تدوین کرده باشند و این شامل یک سیستم انتقال پول می شود که هزینه استفاده از آن بسیار پایین باشد.

این در واقع درست مانند سیار بودن شماره تلفن همراه در فضای موبایل است. شما می توانید بدون تغییر شماره خود اپراتورتان را تغییر دهید و به همین دلیل بنیاد ما در حال مذاکره با سازمان های قانون گذار است تا از کشورهای مختلف درس بگیرد و این امر را به کامل ترین و بهترین شکل ممکن اجرا کند.

گیتس همچنین باور دارد که در این بازه زمانی ۱۵ ساله آموزش در کشورهای در حال توسعه به شدت پیشرفت خواهد کرد و استفاده از ابزارهای آموزشی آنلاین راحت ترین راه برای ارتباط معلمان و دانش آموزان خواهد بود.

بیل گیتس: در آینده ای نزدیک دسترسی به برترین آموزگاران دنیا، که بتوانند نقاط ابهام شما را در رابطه با موضوعی خاص برطرف نمایند فراهم خواهد بود. با استفاده از این ابزارهای آموزشی نوین معلم، والدین و دوستان تان می توانند با شما ارتباط برقرار نموده و در صورت نیاز راهنمایی های لازم را در اختیارتان قرار دهند.

۱۵ سال پیش ما دوربینی را مقابل افراد قرار می دادیم و پس از ضبط فیلم آن را در محیط آنلاین به کاربران عرضه می کردیم و مطمئن بودیم که راه حل چیز دیگری است. حالا مردم می توانند به صورت آنلاین با صدها موسسه آموزشی ارتباط برقرار نمایند مربی نیز می تواند مستقیما روی عملکرد آنها نظارت داشته و درک درستی از مشکل داشته باشد.

بنابراین چشم انداز ما این است که ظرف ۱۵ سال آینده این نوع ابزارها بهتر از هر زمان دیگری خواهند بود و دسترسی به آنها نیز از طریق تلفن های همراه و تبلت امکان پذیر خواهد بود. علاوه بر این بستر مناسب برای ارتباط چهره به چهره و برقراری ارتباطات اجتماعی با آموزگاران نیز فراهم می شود. ما در حال برنامه ریزی هستیم تا نقش به مراتب پررنگ تری را برای حرکت به جلو و از میان برداشتن محدودیت های این حوزه ایفا کنیم.

نیلای پاتل: زمانی که شما برنامه نویس شدید، دسترسی آزادتری به کدهای منبع و لایه های سخت افزاری وجود داشت. برنامه نویسی یکی از مهارت های مورد نیاز آینده است ولی محصولاتی که توسط اپل یا مایکروسافت به بازار عرضه می شوند بسیار بسته هستند. به نظر شما این مسأله برای نسل آتی برنامه نویسان چالش بر انگیز نخواهد بود؟

بیل گیتس: مطمئنم که این پدیده به وخامت امروزش وجود نخواهد داشت اما اپل باید در سیستم عامل خودش نوعی محیط آزمون و خطا ایجاد کند تا کاربران بتوانند ایده هایشان را در آن به مرحله اجرا در آورند.

به نظر من باید نقش مردم را جدی تر بگیریم و آنها باید بتوانند کدنویسی را انجام دهند. در واقع اقدامات خوبی در این حوزه انجام گرفته است. چون ما مبانی خواندن و نوشتن را می دانیم و این در حالی است که علم یاد شده در کشورهای فقیر وجود ندارد. از این رو انتظار می رود که در ۱۵ سال آینده بخش اعظمی از انرژی ما صرف آموزش مبانی این علم در کشورهای فقیر شود.

نیلای پاتل: شما تا به امروز صحبت های زیادی در مورد آموزش زنان و دختران مطرح کرده اید اما هیچگونه اقدام عملی خاصی برای بهبود وضعیت آموزش زنان انجام نشده است. نظرتان در این رابطه چیست؟

بیل گیتس: اگر وضعیت ۱۵ سال پیش مدارس ابتدائی و راهنمایی با شرایط امروزشان مقایسه نمایید متوجه خواهید شد که پیشرفت های قابل ملاحظه ای در کشورهای مختلف به دست آمده است.

والدین نباید دخترانشان را در خانه حبس کنند و به آنها اجازه دهند که از خانه بیرون بروند. در مورد مدرسه ابتدایی این موضوع کاملا پذیرفته شده است و حالا ما تلاش می کنیم که این مسأله را در مورد دوران راهنمایی نهادینه کنیم.

در ایالات متحده آمریکا، دانشکده های اقتصادی، پزشکی هم برای زنان و هم مردان وجود دارد و در برخی از موارد اوضاع زنان بهتر است و حتی در علوم بسیار سخت نیز شاهد بالا آمدن این قشر از جامعه حتی تا سطوح PHD هستیم.

این موضوع تا حدود زیادی به فرهنگ مربوط می شود و هر کشور تاکتیک خودش را در این موضوع دارد و این دولت ها هستند که باید والدین را مجاب کنند که سرمایه گذاری خود را هم روی دختران وهم روی پسران انجام دهند.

نوشته مریم موسوی