دوركاری Teleworking
تعریف کار از راه دور یا دورکاری
یك انتخاب است راجع به روش انجام كار، كه به كاركنان اجازه می دهد تمام یا قسمتی از كارشان را خارج از محیط كاری انجام دهندیعنی افراد می توانند از خانه شان, از یك مرکزارتباط از راه دوردر نزدیكی خانه شان یا از محل كار دیگری وظایف كاریشان را انجام دهند (مجله كانكشنزسپتامبر 2004).
استفاده از رایانه و ارتباطات راه دور به منظور تغییر موقعیت جغرافیایی محل کار و انجام وظایف شغلی (كمیسیون اروپا).
در واقع به واسطه به وجود آمدن كامپیوتر ها، شبكه های ارتباطی، نرم افزارهای ارتباطی و نرم افزارهای اداری و تخصصی علوم مختلف است كه امروزه می توانیم از كار از راه دور صحبت كنیم. پس با پیشرفت این ابزارها می توانیم انتظار داشته باشیم كه در آینده تعداد مشاغل از راه دور بیشتر و كارهای از راه دور با كیفیت تر شوند.
مثالهایی از كار از راه دور
استفاده از پزشكان سایر كشورها در اوقات شبانه كار بیمارستانها (تله مدیسن): برای مثال وقتی یک بیمار طی نیمه شب در بیمارستان سنت ماری نیاز فوری به سی تی اسکن، التراسوند و یا ام-آر-آی داشته باشد دیگر نیازی نیست تا کارکنان بخش اورژانس، دکتر رادیولوژیست را از رختخواب بیرون بکشند تا او تصاویر را بخواند. اینکار توسط دکتری در ماورای دریاها و درست هنگامی که نیم روز کار خود را میگذراند انجام خواهد شد. به گزارش بخش خبر شبکه فن آوری اطلاعات ایران، از سایت www.ComeToNet.com و به نقل از واشنگتن پست، خواندن تصاویر فوق به دکتر ارجون که 8000 مایل آن طرفتر و در بنگال هند کار میکند، واگذار میگردد. وقتی بیمارستان سنت ماری و یک دوجین بیمارستان دیگر امریکایی در نیمه شب بسر میبرند، تصاویر خود را بصورت الکترونیکی به دکتر ارجون میفرستند و او توصیه های لازم را به دکترهای هر بیمارستان میدهد. این اینکار بطرز فزاینده مورد توجه قرار گرفته است بشکلی که توجه مناطق دیگر مانند هاوایی، هند، استرالیا، سوییس و برزیل را نیز برای خواندن تصاویر از راه دور به خود جلب کرده است. جاناتان دی لینکاس رئیس هیئت مدیره انجمن تله مدیسن امریکا اعتقاد دارد که تله رادیولوژی که هم اکنون استفاده میشود هنوز در آغاز راه قرار دارد و خاطر نشان کرد که در سایر رشته ها مانند پاتولوژِی نیز کارهای مشابه ای انجام شده است (سایت www.IRITN.com).
به عنوان نمونه‌ای از این مورد می‌توان به استفاده از خانه‌کاران به عنوان نیروی کار اضافی برای مراکز پیام در طی دوره‌های افزایش تقاضا اشاره کرد (که گاهی اوقات به نام «مراکز مجازی پیام» شناخته می‌شوند)، که طبق یك تحقیق بین‌المللی هم‌اکنون در 4 درصد از مراکز پیام این كار انجام می گردد.
اطلاعات پرونده بیماران و گزارشهای پزشكی ازطریق اینترنت به شركتهای خدماتی در هند و فیلیپین ارسال شده و این اطلاعات در آنجا پس از سازماندهی لازم توسط نرم افزارهایی (مانند organizer) به كشور سفارش دهنده منتقل می گردد (خبرگزاری فارس).
در فیلیپین كاركنان ثبت داده ها (data entry) كار ثبت وجمع آوری لیست كتاب ها را برای كتابخانه ملی پاریس انجام می دهند.
فرد مسئول بازدید و تهیه گزارش از واحدهای مختلف یك سازمان در شهرهای مختلف (مثل شعب مختلف یك بانك یا فروشگاه زنجیره ای) دیگر مجبور نخواهد بود بعد از تهیه هر گزارش، مستقیما به سازمان مراجعه كرده و گزارشش را تحویل دهد. وی میتواند در حین مسافرت از شهری به شهر دیگر بوسیله كامپیوتر قابل حمل گزارشش را تهیه كرده و از طریق اینترنت (یا حتی خط تلفن همراه) گزارش را به سازمان متبوع ارسال كند.
فرض كنید یك مهندس الكترونیك از ایران و مهندسی از ژاپن بر روی پروژه طراحی مدار الكترونیكی دستگاه خاصی كار می كنند. این دو نفر می توانند با بكارگیری یكی از نرم افزارهای كنفرانس ویدئویی با یكدیگر مكالمه صوتی-تصویری داشته باشند و در همان حال تصویر مانیتور فرد دیگر را داشته را داشته باشند و ببینند كه طرف مقابل با نرم افزار تخصصی رشته الكترونیك چه مداری را طراحی كرده و حتی در صورت اجازه طرف مقابل، به نرم افزارها و فایل های موجود روی كامپیوترش دسترسی داشته باشد و جالب تر اینكه نه دو نفر بلكه چندین نفر می توانند به طور همزمان چنین ارتباطی داشته باشند.
جالب است بدانید در اروپا و امریكا شركتهایی به تولید و فروش كلبه‌های تك اتاقه چوبی می پردازند. این كلبه ها به عنوان محل كار (دفترخانگی) قابل نصب در حیاط خانه اند. این فضای كاری كامل دارای پنجره‌های دو جداره است و برای برق و نور، سیم‌كشی توكار دارد؛ همچنین دارای یك بخاری برقی، پریز تلفن، كابل تلویزیون و یك زنگ خطر دزدگیر است (كتاب دوركاری برای كتابداران و اطلاع‌رسانان - مونیکا بلیک؛ ترجمه نادر نقشینه).
مزایای كار از راه دور برای سازمانها
مدیران منابع انسانی با بذل توجه به كار از راه دور می توانند مزایای فردی و سازمانی زیر را به ارمغان آورده و موجبات رضایت كاركنان و مدیران را فراهم سازند:
قدرت سازمان ها در انتخاب بهینه نیروی كار افزایش می یابد.
شلوغی بیش از حد محل های كار كاهش می یابد.
نیاز به ساختمان های بزرگ و ادارات عریض و طویل كاهش می یابد.
غیبت كاركنان كاهش می یابد (در حدود60%).
ساز مان ها قدرت بیشتری برای پاسخگویی به نیاز های فوری و اضطراری خواهند داشت چون می توانند قسمتی از كارشان را به شاغلان از راه دور بسپارند.
تسهیل انجام اموری كه باید به صورت مخفیانه انجام گیرند و كاهش امكان لو رفتن كل پروژه كاری مورد نظر
افزایش بهره وری
طی مطالعه ای كه در سال ۱۹۹۹ در ارتباط با گروهی از كاركنان راه دور انجام شد مشخص شد كه ۴۷ درصد از آنها افزایش بهره وری ,۴۲ درصد آنان عدم تغییر در بهره وری و ۱۰ درصد آنان كاهش در بهره وری كاری خود را تجربه كرده اند (روزنامه شرق شماره167). همچنین در پژوهش دیگری ۳۱ درصد بر بهره وری بیشتر، ۵۶ درصد به عدم تغییر در بهره وری و ۶ درصد به كاهش بهره وری كاری خود معتقد بوده اند و ۷ درصد نیز پاسخی نداده اند. همین طورآمارهای دیگر نشان می دهد افزایش بهره وری بین 10% تا 40% است.(Telework America Survey – 2000 and CO Telework Coalition)
مزایای فردی كار از راه دور
كار از راه دور محدودیتهای زمانی و مكانی را از سر راه بر می دارد. حالا دیگرمی توانید در بهترین و خوش آب و هوا ترین مناطق زندگی كنید از حاشیه شهرها تا مناطق ییلاقی كوهستان ها.
كاهش رفت و آمد و هزینه های ناشی از آن كه شامل هزینه حمل و نقل و ارزش پولی وقت تلف شده در راه.
زمانی كه ناگزیر در رفت و آمد روزانه به محل كار تلف می شد، حالا می تواند برای نگهداری از فرزندان و والدین پیر سپری شود.
گسترش حق انتخاب شغل و كار. كارمند هر شركت یا سازمانی كه دوست دارید باشید، دیگر جا و مكان ملیتش فرق نمی كند.
مزایای اقتصادی – اجتماعی كار از راه دور
كاهش ترافیك های درون شهری و مشكلات ناشی از آن مثل آلودگی هوا و محیط زیست.
كاهش نیاز به راه سازی و گسترش بزرگراه ها
برای كسانی كه ناتوانی یا بیماری خاصی دارند كه حضورشان در ادارات مرسوم، غیر معقول و غیر ضروری است، موقعیت كاری فراهم می شود.
بازار نیروی كار گسترش می یابد یعنی قدرت انتخاب سازمان ها برای انتخاب بهینه نیروی كار مورد نیازشان زیاد می شود زیرا تا دیروز سازمان ها ناگزیر بودند كار را به یكی از متخصصان همان شهر (یا منطقه جغرافیایی) بسپارند اما امروز می توانند كار را به طریق از راه دور به هر متخصصی كه توانایی ها و قابلیت های بیشتری دارد بسپارند كه این همان شایسته سالاری است. به این ترتیب موقعیت های كاری یكسانی نیز برای همه جدای از محل و موقعیتشان به وجود می آید كه این راستا عدالت اجتماعی است.
كاهش رشد جمعیت شهر های بزرگ؛ از هجوم نیروی كار به شهرهای بزرگ برای دستیابی به موقعیت های كاری بهتر كاسته می شود.
چه مشاغلی برای كار از راه دور مناسب اند
در صورت نیاز یا وجود مشاغل ذیل در سازمان،مدیر منابع انسانی می تواند در صدد ارائه این مشاغل به صورت كار از راه دور باشد:
مطالعات و تحقیقات نظری
مشاغل كامپیوتری مثل برنامه نویسی، طرحی صفحات وب، طراحی گرافیكی، انیمیشن سازی
مترجمی، نویسندگی، فروش و بازار یابی، مشاوره، حسابداری
كارهای طراحی و محاسبات در علوم مهندسی مثل محاسبه و طراحی سازه در مهندسی عمران، طراحی ماشین آلات در مهندسی مكانیك
تدریس (از طریق ویدئو كنفرانس)
بطور كلی بسیاری از كارهای خدماتی به طریق از راه دور قابل انجام اند.
چه مشاغلی برای كار از راه دور مناسب نیستند
كارهای عملی و اجرایی مثل آتش نشانی، پلیس، كار آزمایشگاهی، جراحی، دندانپزشكی، اورژانس پزشكی و… (البته برخی از جراحی ها هم در حال حاضر از راه دور انجام می شود – سایت راهکار مدیریت)
جاهایی كه تاثیرگذاری و نفوذ درافراد مسئله خیلی مهمی است.
زمانی كه نظارت مستمر و شدید بر كار ضروری است.
زمانی كه احتمال وقوع پیشامدهای اضطراری بالاست یا هزینه وقوع پیشامد اضطراری زیاد است مثل مسئولیت نیروگاه اتمی، مسئولیت ماشین آلات در خط تولید انبوه
كارهایی كه ارتباط مداوم و مستقیم با تعداد زیادی از كاركنان یك ضرورت است.
مشاغلی كه بیشترین استفاده را از كار از راه دور می برند
تقریباً از هر ده مؤسسه ای که از شاغلان راه دور استفاده میکند، شش موسسه این افراد را برای كارهای توسعه و پشتیبانی نرم‌افزاری به كار می‌گیرد.
كارهای خلاقانه مثل طراحی، ویراستاری، تولید محتوای چندرسانه‌ای و… دومین دسته از كارهای شاغلان از راه دور است با سهم 38درصد.
سومین دسته، كاركردهای آموزشی و خدمات مشتری می باشد (مقاله” مشارکت فناوری اطلاعات در کارآفرینی”-سید علیرضا حجازی – منتشر شده در سایت راهکار مدیریت).
مزایای كار از راه دور برای ایران
افزایش فرصت های شغلی برای نیروی كار متخصص: با توجه به اینكه سطح دستمزدها در ایران پایین است، شركت های خارجی تمایل دارند از متخصصان ایران در انجام كارها استفاده كنند. كار از راه دور این امر را تسهیل می كند بدون اینكه نگران مشكلات ناشی از مهاجرت نیروی كار باشند. (جمعیت بیكاران جوان كشور از مرز ۳ میلیون و 800 هزارنفر گذشته و سالانه ۷۲۱ هزار و ۳۰۰ نفر بر عرضه نیروی كار كشور افزوده می شود).
ایجاد فرصتی مناسب برای اشتغال زنان: در بسیاری از خانواده ها كار زن در خارج از خانه به دلایل مختلف امکان پذیر نیست. كار از راه دور فرصت مناسبی برای اشتغال زنان را فراهم می كند.
مشكلات كار از راه دور برای سازمان های ایرانی
عدم آشنایی مدیران با مزایا و كاربردهای كار از راه دور و بطور كلی ICT
بی ثباتی و نامطمئن بودن خطوط ارتباطی
هزینه نسبتا بالای نصب تجهیزات سخت افزاری
هزینه بالای ارتباطات
ناكارایی و دانش اندك كاركنان بخش IT
ضعف زبان خارجی اكثر افراد
كمبود ضوابط و مقررات برای كار از راه دور
راه های گسترش كار از راه دور
گسترش شبكه های كامپیوتری
افزایش پهنای باند شبكه های كامپیوتری
گسترش اتوماسیون اداری
شناساندن مزایا و كاربردهای كار از راه دور به عموم مدیران و تصمیم گیران
آشنا سازی كاركنان با كامپیوتر، شبكه و نحوه كاربرد آنها برای انجام بهتر امور
كاهش هزینه های ارتباطات بطور كلی و تامین ارتباطات ارزان قیمت برای كار از راه دور بطور خاص ساده سازی كار با شبكه ها و كامپیوترها (كاربر پسند كردن نرم افزارهای رابط)
كمك های مالی یا اعمال تخفیف های مالیاتی برای شركت هایی كه با هدف صادرات كار از راه دور مشغول به كار می شوند.
حركت به سوی دولت الكترونیكی
آشنا سازی عموم مردم با كامپیوتر و امكانات شبكه وتشویق آنان به استفاده.
تبلیغ و انتشار اطلاعات راجع به فرصت های از راه دور
معرفی جهانی مزایای نسبی نیروی كار ایرانی
تهیه نرم افزارهایی برای تسهیل كارهای خاص مشاغل
توسعه و نگهداری نیروی متخصص IT
حركت به سوی جامعه اطلاعاتی
حركت به سوی اقتصاد مبتنی بر دانش
آمارهایی از گسترش كار از راه دور
كلیه آمارها حكایت ازعلاقه روز افزون كاركنان و كارفرمایان به كار از راه دور دارد:
تحقیقی در نظریه كار از راه دور در ایرلند در سال ۱۹۹۵ و در میان مردم عادی نشان داد كه ۳۹ درصد مردم معتقد بودند كه اگر تمام یا بخشی از كار خود را از طریق كامپیوتر و در خانه هایشان انجام می دادند بسیار مطلوب تر بود (روزنامه شرق شماره167).
۵۶ درصد نیز بر این باور بودند كه كارفرمایان باید به كارمندان خود اجازه دهند آنان تمام و یا بخشی از ساعات خود را از راه دور به كار بپردازند.
در تحقیقی دیگر ۳۴ درصد از افراد شاغل ترجیح می دادند كه از راه دور كار كنند.
در همان سال نیز نتیجه یك تحقیق در فنلاند بر این بود كه بیش از نیمی از كارفرمایان فنلاندی علاقه مند بودند تا كار از راه دور را در شكل یك قرارداد ثانوی و یا كار سیار طرح كنند و بیش از ۷۰ درصد علاقه مند به كار از راه دور بودند (روزنامه شرق شماره167).
نتیجه یك تحقیق در كانادا در سال ۱۹۹۸، نیز نشان داد كه ۴۱ درصد از كارمندان كانادایی معتقدند كه كار از راه دور بسیار جذاب است.
تحقیقی دیگر در امریكا حاكی از این است كه 39% از كاركنانی كه در حال حاضر به طریق از راه دور كار نمی كنند به كار از راه دور علاقه مندند.
تعداد كل كاركنان از راه دور بریتانیا بین سال های ۱۹۹۸ و ۲۰۰۰ حدود ۳۹ درصد افزایش یافته است.
در سال 2001 تعداد 8/25 میلیون آمریکایی به دور کاری مشغول بودند و پیش بینی می شود که این میزان تا پایان سال 2004 به 9/28 میلیون نفر بالغ شود (http://www.talareweb.com).
12- آمارهایی از شاغلان کار از راه دور
12-1- سن شاغلان
17% بین سن 18 تا29 سال هستند.
60% بین سن30 تا 49 سال هستند.
22% بین سن 50 تا 64 سال هستند.
12-2- كارهای شاغلان از راه دور
38% از وقتشان پشت كامپیوتر می گذرد.
17% از وقتشان با تلفن صحبت می كنند.
24% از وقتشان صرف مطالعه تحقیق و تجزیه و تحلیل می شود.
9% از وقتشان در ملاقات رودر رو سپری می شود.
۱ دیدگاه. دیدگاه جدید بگذارید
من احساس میکنم این شیوه مزایای خیلی زیادی داره ولی از طرف کارفرما طرد میشی البته این با فرهنگسازی کاملا برطرف می شه ولی افراد فکر میکنن وقتی صبح از خونه بیرون نیای یعنی بیکاری و کیفیت کار براشون مهم نیست.این پیشنهاد خودم بود البته صرفا برای کم کردن هزینه های دو طرفه و اینکه واقعا فکر می کنم وقتی می شه کاری رو خیلی راحت و بی دردسر انجام داد چرا اینقدر هم خودمون سختی بکشیم و هم جامعه متحمل هزینه های بیهوده بشه.اینکه شما اشاره کردین در مورد ترافیک در شهر ها و خیلی موارد دیگه. الان احساس میکنم نظر کارفرما به کار من خیلی مثبت نیست و شاید احساس کنه یه جور از زیر کار در رفتن باشه. اینم که میگم تمرکز کمتر میشه شاید برای این باشه که وقتی هر روز صبح سر کار میری حتی اگر کاری نداشته باشی مجبور میشی که یه حرفی ،خبری ، چیزی برای گفتن داشته باشی تا معلوم بشه که داری کارت رو انجام میدی. الان نمیدونم به این کارم ادامه بدم یا هر روز به محل کارم برم و فقط برای جلب رضایت کارفرما بیکاری اونجارو تحمل کنم. ولی امیدوارم که سطح آگاهی مردم بالا بره و این مسئله فرهنگ سازی بشه