چالش دولتی شدن صنایع تولید پتاس

چالش دولتی شدن صنایع تولید پتاس

یرند brand

سلیم خلیلی مشاور مدیریت و مدرس در حوزه های بازاریابی و فروش، منابع انسانی، عارضه یابی سازمان، مدیریت استراتژیک، مدیریت برند و … این مطلب را برای شما انتخاب کرده است.

 صنایع تولید «پتاس» ایالت ساسکاچوان کانادا از سال 1950 آغاز به‌کار کرد. دولت این صنعت را به عنوان زمینه جدید سودآوری و امیدبخش سودهای بیشتر آتی می‌دانست، لذا یارانه‌های عظیمی برای پروژه‌های جدید آن که اکثرا‌ توسط کمپانی‌های آمریکایی انجام می‌گرفت، اختصاص داد.

ولی افزایش پروژه‌های این صنعت باعث تولید بیش از حد پتاس شد و وقتی در اواخر دهه 1960 اشباع جهانی پتاس اتفاق افتاد، این صنعت تقریبا‌ شکست خورد، لذا دولت لیبرال ایالتی در سال 1969 به فکر چاره برای حل این مشکل افتاد و یک برنامه اضطراری طرح ریزی کرد و قیمت پتاس را تا حد زیادی پایین آورد.
این برنامه در میان شرکت‌ها متداول بود که علاوه بر رهایی از ورشکستگی، دارای یک قیمت انحصاری در بین رقبا می‌شدند، ولی دولت جدید ساسکاچوان که در سال 1971 انتخاب شد، با این کار مخالف بود، زیرا بیشتر سود این فروش به شرکت‌های خصوصی تعلق می‌گرفت که این امر در درازمدت قابل تحمل نبود.
در سال 1974 دولت قانون جدیدی برای تولید پتاس تصویب کرد که شامل یک ذخیره مالیات بود. شرکت‌های تولیدکننده در برابر این قانون مقاومت‌هایی از خود نشان دادند و مطابقت آن را با قانون اساسی به چالش کشیدند، لذا در سال 1975 دولت ساسکاچوان، تصمیم به تاسیس شرکت پتاش، برای تولید دولتی پتاس گرفت.
در نوامبر آن سال، دولت تمایل خود را برای عمومی‌و دولتی شدن صنایع پتاس اعلام کرد و شروع به مذاکره با تولیدکنندگان نمود. جالب اینکه اکثر این شرکت‌ها موافقت خود را برای فروش شرکت به دولت اعلام کردند و شرکت دولتی پتاش شکل گرفت. این شرکت در سال‌های بعد معادن زیادی در حوالی ساسکاچوان خریداری کرد و نهایتا‌ 40 درصد تولید داخلی را به عهده گرفت.
این مالکیت عمومی، ‌خشم دولت آمریکا را که دولت‌های ایالتی از خرید دارایی‌های خصوصی و ایجاد انحصار منع می‌کرد برانگیخت. در دهه 1980 وزارت بازرگانی آمریکا این شرکت را متهم به ارزان فروشی کرد و مالیات سنگینی را برای واردات پتاس به آمریکا در نظر گرفت.
در این دهه، شرکت دچار مشکلات مالی زیادی شد و پول زیادی از دست داد. در سال 1989 دولت محافظه کار تصمیم به خصوصی کردن مجدد این صنعت و فروش شرکت به سرمایه‌گذاران شخصی گرفت، لذا به سهامی‌عام تبدیل شد و دولت ساسکاچوان قسمتی از سهم خود را در معرض فروش همگانی قرار داد. باقی سهام این شرکت نیز در سال 1990 فروخته شد.
در دهه 1990 این کمپانی با خرید شرکت‌های آمریکایی تولید پتاس از جمله «شرکت پتاس آمریکا»، «کود مطلوب فلوریدا»، تگزاس گلف و Arcadian Corporation شروع به گسترش نمود و فعالیت‌های زیادی در صنعت خود انجام داد.
حوزه فعالیت پتاش محدود به کانادا نبوده و دارایی‌هایی در آمریکا، برزیل و حتی خاورمیانه نیز دارد. این شرکت در ماه مارس 2008 با گران شدن بهای پتاس یا همان کربنات پتاسیم، به یکی از ارزشمندترین شرکت‌های کانادا از لحاظ سهم بازار تبدیل شد و کارشناسان ارزش آن را حدود 63 میلیارد دلار کانادا برآورد کردند.
در 18 آگوست 2010، شرکت معدنی دو ملیتی انگلیس – استرالیایی BHP Billiton طی یک تصاحب غیردوستانه مالکیت این شرکت را با پرداخت مبلغ 39 میلیارد دلار به دست آورد. این تصاحب بعد از پیشنهاد اولیه 17 میلیارد دلاری شرکت بیلیتون انجام گرفت.
شرکت پتاش اکنون سنگ‌های فسفات را از صحرای غربی و توسط دولت مراکش وارد می‌کند که به اعتقاد سازمان ملل، این منطقه به صورت غیرقانونی توسط مراکش اشغال شده است. شرکت پتاش نیز به کمک به این کشور برای اشغال این منطقه، از طریق خرید منابع معدنی از آنها متهم شده است.
این شرکت اکنون با تولید 23 درصد عرضه جهانی، بزر‌گ‌ترین تولیدکننده پتاس در دنیا می‌باشد. علاوه بر آن بیشترین تولید و عرضه کود شیمیایی در جهان نیز مربوط به این شرکت است و سومین تولیدکننده فسفات و چهارمین تولیدکننده نیتروژن می‌باشد. همچنین قسمتی از شرکت «کنپوتکس» که مدیریت تمامی‌ پتاس صادراتی از ساسکاچوان را به عهده گرفته را در اختیار دارد.
شرکت پتاش با سابقه 35 ساله هم اکنون بیش از 5 هزار نفر کارمند در مناطق مختلف عملیاتی خود دارد و دفتر مرکزی آن در ساسکاتون ساسکاچوان کانادا قرار دارد. پتاش سالانه درآمدی بالغ بر 10 میلیارد دلار به دست می‌آورد که سود خالصی معادل 4 میلیارد دلار را نصیب این شرکت می‌کند.