چگونه نیروهای رقابتی استراتژی را شکل میدهند
سلیم خلیلی مشاور مدیریت و مدرس در حوزه های بازاریابی و فروش، مذاکره، زبان بدن، منابع انسانی، عارضه یابی سازمان، مدیریت استراتژیک، مدیریت برند و … این مطلب را برای شما انتخاب کرده است.
آشناِيِي با نِيروهاِي رقابتِي به شرکتها کمک مِيکند در صنعت خود به جاِيگاهِي دست ِيابند که آسِيبپذِيرِي کمترِي داشته باشد.
تدوِين استراتژِي در اساس، براِي پِيش رفتن با شراِيط رقابتِي است. مِيتوان رقابت را موضوعِي کم اهمِيت تلقِي کرد ِيا بسِيار بد بِينانه به آن نگرِيست. اما زمانِيکه مدِيران از رقابت شدِيد در بازار شکاِيت مِيکنند، باِيد اذعان کرد که رقابت در ِيک صنعت نه اتفاقِي است و نه بد شانسِي.
در مبارزه براِي بهدست آوردن سهم بازار، رقابت فقط با در نظر گرفتن ساِير رقبا مشخص نمِيشود، بلکه رقابت در هر صنعت رِيشه در اقتصاد بنِيادِين و نِيروهاِي رقابتِي موجود در صنعت دارد که نقش آنها بسِيار فراتر از نقش رقباِي فعال در صنعت است. مشترِيان، تامِينکنندگان مواد اولِيه، رقباِي بالقوه و محصولات جاِيگزِين همگِي نِيروهاِي رقابتِي هستند که ممکن است با توجه به نوع صنعت اهمِيت کمتر ِيا بِيشترِي ِيابند.
وضعِيت رقابت در هر صنعت به پنج نِيروِي اساسِي بستگِي دارد، حداکثر سود بالقوه در صنعت به مِيزان شدت اِين نِيروها بستگِي دارد. مِيزان اِين نِيروها در صناِيعِي مانند صناِيع تولِيد لاستِيک ماشِين، قوطِيهاِي فلزِي و صنعت فولاد که شرکتها بازده فراوانِي از سرماِيهگذارِي خود بهدست نمِيآورند «شدِيد» است و در برخِي دِيگر مانند تجهِيزات و خدمات مِيدانهاِي نفتِي و صنعت لوازم آراِيشِي –بهداشتِي که قابلِيت تولِيد بازدهِي بالا در آنها وجود دارد متوسط ارزِيابِي مِيشود. در صناِيع فوقالعاده رقابت پذِير، وارد شدن به صنعت و ِيافتن جاِيگاه در آن بسِيار آسان است. البته داشتن چشمانداز سود بلند مدت در اِين صناِيع اشتباه بزرگِي است. به هر حال، هر چه مجموع نِيروهاِي رقابتِي ضعِيفتر باشد فرصت اِيجاد عملکرد بهتر بِيشتر مهِيا مِيشود. صرف نظر از مجموع نِيروهاِي رقابتِي، هدف متخصص تدوِين راهبرد، ِيافتن موقعِيتِي در صنعت است که شرکت بتواند بِيشترِين مقاومت را در برابر نِيروهاِي رقابتِي نشان دهد ِيا از آنها به نفع خود استفاده کند. با آنکه شدت اِين نِيروها براِي رقبا تا حد زِيادِي شناخته شده است، اما متخصص تدوِين راهبرد به منظور مقابله با اِين نِيروها باِيد با دقت بِيشترِي به آنها بپردازد و به عوامل اصلِي شکلدهنده آن پِي ببرد. براِي نمونه، چه چِيز موجب مِيشود ورود ساِير رقبا صنعتِي را تهدِيد کند ِيا چه عواملِي قدرت چانهزنِي تامِينکنندگان مواد اولِيه را تعِيِين مِيکند. دانستن رِيشههاِي شکل دهنده نِيروهاِي رقابتِي موجب اِيجاد پاِيهاِي براِي تصمِيم گِيرِيهاِي استراتژِيک مِيگردد و به تشخِيص نقاط اصلِي ضعف و قوت شرکت کمک مِيکند. علاوه بر اِين، حفظ موقعِيت شرکت در صنعت و تبِيِين حوزههاِيِي که تغِيِيرات استراتژِيک در آن حوزهها ممکن است بِيشترِين بازدهِي را به همراه داشته باشد، به کمک شناخت نِيروهاِي رقابتِي حاصل مِيشود. همچنِين، مشخص کردن جاِيگاهِي که صنعت با حرکت به سوِي آن، مهمترِين فرصتها و تهدِيدها را تجربه خواهد کرد، از اثرات دِيگر آشناِيِي با اِين نِيروها است. علاوه بر اِين، آگاهِي از اِين نِيروها به شرکت کمک مِيکند حوزههاِي مناسب جهت تنوع بخشِي را بِيابد. در زِير اولِين نِيروِي موثر بر رقابت معرفِي مِيشود. بقِيه اِيننِيروها به ترتِيب در همِين ستون معرفِي خواهند شد.
نِيروهاِي متعارض
قوِيترِين نِيرو ِيا نِيروهاِي رقابتِي، تعِيِين کننده مِيزان سود دهِي صناِيع هستند و از اِينرو در تدوِين استراتژِي از بِيشترِين اهمِيت برخوردارند. براِي نمونه، شرکتِي را در نظر بگِيرِيد که در صنعتِي موقعِيت بسِيار تثبِيت شدهاِي را دارد و رقباِي جدِيد نمِيتوانند به راحتِي وارد آن صنعت شوند. چنِين شرکتِي نگران تهدِيد ورود رقباِي جدِيد نِيست. حال اگر کالاِي جاِيگزِين با قِيمت و کِيفِيت مطلوب به بازار عرضه شود، بازدهِي شرکت مذکور به شدت کاهش خواهد ِيافت. در نمونه ذکر شده، قوِيترِين نِيروِي رقابتِي، ورود کالاِي جاِيگزِين است نه تهدِيد زور رقباِي جدِيد. تولِيدکنندگان پِيشتاز در تولِيد لامپ خلأ و قهوه جوش با اِين مشکل مواجه بودند. در اِين وضعِيت، مقابله با محصولات جاِيگزِين مهمترِين اولوِيت استراتژِيک تلقِي مِيشود.
در صناِيع متفاوت، نِيروهاِي متفاوتِي در تدوِين استراتژِي نقش دارند. در صنعت تانکرهاِي اقِيانوس پِيما نِيروِي کلِيدِي، خرِيداران (شرکتهاِي نفتِي مهم) هستند، در حالِيکه در صنعت تاِيرسازِي، خرِيدارانِي که از تاِير در تولِيد محصولات خود استفاده مِيکنند و رقباِي سرسخت، اصلِيترِين نِيروهاِي رقابتِي به حساب مِيآِيند. در صنعت فولاد نِيز رقباِي خارجِي و مواد جاِيگزِين فولاد نِيروهاِي کلِيدِي رقابت محسوب مِيشوند.
هر صنعتِي ساختار زِيربناِيِي و وِيژگِيهاِي تکنِيکِي و اقتصادِي بنِيادِين خود را دارد که موجب شکلگِيرِي نِيروهاِي رقابتِي در آن صنعت مِيشود. متخصص تدوِين راهبرد که قصد دارد جاِيگاه شرکت را به گونهاِي تعرِيف کند که به بهترِين نحو با محِيط اثر بگذارد، باِيد بداند که چه عواملِي نقش محِيط را برجسته مِيسازند.
اِين دِيدگاه در مورد رقابت، هم در صنعت خدمات و هم در صنعت تولِيد محصولات مصداق دارد. در اِين مقاله، به منظور جلوگِيرِي از تکرار، از محصولات و خدمات با عنوان «محصولات» ِياد شده است.
در هر ِيک از نِيروهاِي رقابتِي عواملِي وجود دارد که مِيزان قدرت هر ِيک از اِين نِيروها را رقم مِيزند. در اِين بخش به بحث در مورد آنها مِيپردازِيم.
مشاور مدیریت، بازاریابی و فروش، بازاریابی، فروش، مشاوره مدیریت، تبلیغات، منابع انسانی، مدیریت استراتژیک، بازاریاب،
ویزیتور، آموزش، خدمات، برنامه ریزی، کیفیت، مدیریت کیفیت، مدیریت منابع انسانی، مدیریت فناوری اطلاعات، مدیریت منابع، مدیریت مالی، مدیریت پروژه، مدیریت بازار، مدیریت تحقیقات، بازار، مدیریت تحقیق و توسعه، مدیریت ارتباط با
مشتری، مدیریت شکایت مشتری، مدیریت سنمجش رضایت مشتری، مدیریت پایگاه داده، مدیریت استراتژیک، مدیریت فروش، مدیریت پیش بینی فروش، مدیریت برنامه بازار، مدیریت برنامه فروش، مدیریت تبلیغات، مدیریت برند، مدیریت موفقیت،
مدیریت راه موفقیت، مدیریت پول، مدیریت زبان بدن، مدیریت کسب و کار، مدیریت نرم افزار، مدیریت ایرانی، مدیریت بازاری، مدیریت توریسم، مدیریت گردشگری، مدیریت آژانس، مدیریت دمینگ، مدیریت پورتر، مدیریت، مشاوره، مدیر،
مدیریت مصاحبه، مدیریت استخدام، مدیریت زمان، مدیریت کارخانه، مدیریت حملات، مدیریت بحران، مدیریت سامانه، مدیریت زنجیره تامین، مدیریت مشتری، مدیریت رفتار مشتری، مدیریت روانشناسی مشتری، مدیریت روانشاسی، مدیریت
اخلاق، مدیر، مدیریت خرید، مدیریت پشتیبانی، مدیریت مذاکره، مدیریت زمان در مذاکره، مدیریت مذاکره موثر، مدیریت مذاکرات، مدیریت مذاکرات موفق مذاکره، دوره آموزش مدیریت موفقیت در کسب و کار، امکان سنجی، مدیریت عملکرد،
مدیریت خرده فروشی، مدیریت شرکت مدیریت کلان، مدیریت اقتصاد، زنجیره ارزش پورتر، چرخه دمینگ، زنجیره ارزش، تحلیل swot ، هنری فایول، زنجیره ارزش، مایکل پورتر، آمیخته بازاریابی، 4p مدل ، زنجیره ارزش پورتر،
14 اصل فایول، آمیخته بازاریابی، کتابخانه زیرساخت فناوری اطلاعات، مصاحبه شغلی، اصول 14 گانه هنری فایول، خدمات پس از فروش در بازاریابی، دوره آموزشی microsoft crm ، ماتریس swot، تسهیلات
بانکی، مدیریت صادرات، وام بانکی ، Management consulting , marketing and sales, marketing, sales , management
consulting , advertising, human resources , strategic management , marketing, visitor ,
education, planning, quality , quality management, human resource management , information
technology management , resource management , management financial , project management, market
research, management , marketing , management, research and development, customer relationship
management , customer complaint management , customer satisfaction Snmjsh management , database
management, strategic management , sales management , sales forecasting management , program
management market program management, sales management, advertising, brand management ,
management success, management success , management, money management, body language, business
management , software management , Iranian management , market management, tourism management ,
tourism management , agency management , management Deming , Porter’s management , management
consulting, management , interview management , recruitment management , time management, plant
management , management attacks, crisis management, system management , supply chain management ,
customer management , behavior management , customer management, customer psychology ,
management, psychology , ethics management , Manager, purchasing Manager , support management ,
negotiation management , time management , negotiating , negotiation, effective management ,
negotiation management , negotiation management , successful negotiation, success in business
management training , feasibility , performance management, retail management , company
management macroeconomic management , economic management, Porter’s value chain , Deming cycle ,
value chain analysis, swot, Henry Fayvl value chain , Porter , marketing mix , 4p model, Porter’s
value chain , Article 14 Fayvl , marketing mix , the IT infrastructure Library information, job
interview , Henry Fayvl of 14 persons , after sales services, marketing , training microsoft crm,
matrix swot, credit, export management , mortgage banking، مشاور مدیریت، بازاریابی و فروش، بازاریابی، فروش، مشاوره مدیریت، تبلیغات، منابع انسانی،
مدیریت استراتژیک، بازاریاب، ویزیتور، آموزش، خدمات، برنامه ریزی، کیفیت، مدیریت کیفیت، مدیریت منابع انسانی، مدیریت فناوری اطلاعات، مدیریت منابع، مدیریت مالی، مدیریت پروژه، مدیریت بازار، مدیریت تحقیقات، بازار، مدیریت
تحقیق و توسعه، مدیریت ارتباط با مشتری، مدیریت شکایت مشتری، مدیریت سنمجش رضایت مشتری، مدیریت پایگاه داده، مدیریت استراتژیک، مدیریت فروش، مدیریت پیش بینی فروش، مدیریت برنامه بازار، مدیریت برنامه فروش، مدیریت
تبلیغات، مدیریت برند، مدیریت موفقیت، مدیریت راه موفقیت، مدیریت پول، مدیریت زبان بدن، مدیریت کسب و کار، مدیریت نرم افزار، مدیریت ایرانی، مدیریت بازاری، مدیریت توریسم، مدیریت گردشگری، مدیریت آژانس، مدیریت دمینگ،
مدیریت پورتر، مدیریت، مشاوره، مدیر، مدیریت مصاحبه، مدیریت استخدام، مدیریت زمان، مدیریت کارخانه، مدیریت حملات، مدیریت بحران، مدیریت سامانه، مدیریت زنجیره تامین، مدیریت مشتری، مدیریت رفتار مشتری، مدیریت روانشناسی
مشتری، مدیریت روانشاسی، مدیریت اخلاق، مدیر، مدیریت خرید، مدیریت پشتیبانی، مدیریت مذاکره، مدیریت زمان در مذاکره، مدیریت مذاکره موثر، مدیریت مذاکرات، مدیریت مذاکرات موفق مذاکره، دوره آموزش مدیریت موفقیت در کسب و
کار، امکان سنجی، مدیریت عملکرد، مدیریت خرده فروشی، مدیریت شرکت مدیریت کلان، مدیریت اقتصاد، زنجیره ارزش پورتر، چرخه دمینگ، زنجیره ارزش، تحلیل swot ، هنری فایول، زنجیره ارزش، مایکل پورتر، آمیخته بازاریابی،
4p مدل ، زنجیره ارزش پورتر، 14 اصل فایول، آمیخته بازاریابی، کتابخانه زیرساخت فناوری اطلاعات، مصاحبه شغلی، اصول 14 گانه هنری فایول، خدمات پس از فروش در بازاریابی، دوره آموزشی microsoft crm ،
ماتریس swot، تسهیلات بانکی، مدیریت صادرات، وام بانکی ، Management consulting , marketing and sales, marketing, sales ,
management consulting , advertising, human resources , strategic management , marketing, visitor
, education, planning, quality , quality management, human resource management , information
technology management , resource management , management financial , project management, market
research, management , marketing , management, research and development, customer relationship
management , customer complaint management , customer satisfaction Snmjsh management , database
management, strategic management , sales management , sales forecasting management , program
management market program management, sales management, advertising, brand management ,
management success, management success , management, money management, body language, business
management , software management , Iranian management , market management, tourism management ,
tourism management , agency management , management Deming , Porter’s management , management
consulting, management , interview management , recruitment management , time management, plant
management , management attacks, crisis management, system management , supply chain management ,
customer management , behavior management , customer management, customer psychology ,
management, psychology , ethics management , Manager, purchasing Manager , support management ,
negotiation management , time management , negotiating , negotiation, effective management ,
negotiation management , negotiation management , successful negotiation, success in business
management training , feasibility , performance management, retail management , company
management macroeconomic management , economic management, Porter’s value chain , Deming cycle ,
value chain analysis, swot, Henry Fayvl value chain , Porter , marketing mix , 4p model, Porter’s
value chain , Article 14 Fayvl , marketing mix , the IT infrastructure Library information, job
interview , Henry Fayvl of 14 persons , after sales services, marketing , training microsoft crm,
matrix swot, credit, export management , mortgage banking، مشاور مدیریت، بازاریابی و فروش، بازاریابی، فروش، مشاوره مدیریت، تبلیغات، منابع انسانی،
مدیریت استراتژیک، بازاریاب، ویزیتور، آموزش، خدمات، برنامه ریزی، کیفیت، مدیریت کیفیت، مدیریت منابع انسانی، مدیریت فناوری اطلاعات، مدیریت منابع، مدیریت مالی، مدیریت پروژه، مدیریت بازار، مدیریت تحقیقات، بازار، مدیریت
تحقیق و توسعه، مدیریت ارتباط با مشتری، مدیریت شکایت مشتری، مدیریت سنمجش رضایت مشتری، مدیریت پایگاه داده، مدیریت استراتژیک، مدیریت فروش، مدیریت پیش بینی فروش، مدیریت برنامه بازار، مدیریت برنامه فروش، مدیریت
تبلیغات، مدیریت برند، مدیریت موفقیت، مدیریت راه موفقیت، مدیریت پول، مدیریت زبان بدن، مدیریت کسب و کار، مدیریت نرم افزار، مدیریت ایرانی، مدیریت بازاری، مدیریت توریسم، مدیریت گردشگری، مدیریت آژانس، مدیریت دمینگ،
مدیریت پورتر، مدیریت، مشاوره، مدیر، مدیریت مصاحبه، مدیریت استخدام، مدیریت زمان، مدیریت کارخانه، مدیریت حملات، مدیریت بحران، مدیریت سامانه، مدیریت زنجیره تامین، مدیریت مشتری، مدیریت رفتار مشتری، مدیریت روانشناسی
مشتری، مدیریت روانشاسی، مدیریت اخلاق، مدیر، مدیریت خرید، مدیریت پشتیبانی، مدیریت مذاکره، مدیریت زمان در مذاکره، مدیریت مذاکره موثر، مدیریت مذاکرات، مدیریت مذاکرات موفق مذاکره، دوره آموزش مدیریت موفقیت در کسب و
کار، امکان سنجی، مدیریت عملکرد، مدیریت خرده فروشی، مدیریت شرکت مدیریت کلان، مدیریت اقتصاد، زنجیره ارزش پورتر، چرخه دمینگ، زنجیره ارزش، تحلیل swot ، هنری فایول، زنجیره ارزش، مایکل پورتر، آمیخته بازاریابی،
4p مدل ، زنجیره ارزش پورتر، 14 اصل فایول، آمیخته بازاریابی، کتابخانه زیرساخت فناوری اطلاعات، مصاحبه شغلی، اصول 14 گانه هنری فایول، خدمات پس از فروش در بازاریابی، دوره آموزشی microsoft crm ،
ماتریس swot، تسهیلات بانکی، مدیریت صادرات، وام بانکی