آنچه دیده شده و آنچه دیده نشده است

سلیم خلیلی مشاور مدیریت و مدرس در حوزه های بازاریابی و فروش، مذاکره، زبان بدن، منابع انسانی، عارضه یابی سازمان، مدیریت استراتژیک، مدیریت برند و … این مطلب را برای شما انتخاب کرده است.

فردرِيک باستِيا
مترجم: ِياسر مِيرزاِيِي
تنها ِيک تفاوت مِيان ِيک اقتصاددان بد و ِيک اقتصاددان خوب است: اقتصاددان بد خود را به اثر «مشهود» محدود مِي‌کند؛ اقتصاددان خوب هم اثرِي را که دِيده مِي‌شود به حساب مِي‌آورد و هم اثراتِي را که «باِيد دِيده شود.»
اما اِين تفاوتِي عظِيم است؛ اِين اتفاقِي راِيج است که اثر فورِي مساعد باشد و اثرات آتِي فلاکت‌بار و برعکس. اِينجا است که اقتصاددان بد خِير کوچک حاضرِي را پِي مِي‌گِيرد که شرِي بزرگ در پِي دارد، اما اقتصاددان خوب سر در پِي خِيرِي بزرگ‌ دارد که خواهد آمد، هر چند خطر شر کوچک حاضر را به جان مِي‌خرد.
همِين مطلب درباره سلامتِي و اخلاق نِيز برقرار است. اغلب محصول نخست ِيک عادت، شِيرِين و محصولات بعدِي‌اش تلخ و گزنده است: عِياشِي، تنبلِي و ولخرجِي را در نظر آورِيد. وقتِي کسِي متاثر از اثرِي است که «دِيده مِي‌شود» و نِياموخته است که اثراتِي که «دِيده نمِي‌شود» را مد نظر قرار دهد، او گرفتار عادات رقت‌انگِيزِي مِي‌شود که نه‌تنها سرشت منحرفش او را بدان مِي‌خواند که خود نِيز بر آن تعمد مِي‌ورزد.
اِين مطلب تکامل دردناک و ضرورِي انسان را توضِيح مِي‌دهد. جهل او را در گهواره فراگرفته است؛ او افعالش را بر اساس نتاِيج نخست‌شان تنظِيم مِي‌کند، آنهاِيِي که او در کودکِي‌اش مِي‌تواند ببِيند. پس از مدتِي طولانِي است که او ِياد مِي‌گِيرد دِيگر نتاِيج را نِيز به حساب آورد. دو استاد کاملا متفاوت اِين درس را به او مِي‌آموزند: تجربه و دوراندِيشِي. تجربه اثرگذار اما بِي‌رحم است. او همه اثرات ِيک عمل را با چشاندنشان به ما مِي‌آموزد و ما در نهاِيت نمِي‌توانِيم وقتِي آتش ما را بارها سوزانده است، ِياد نگِيرِيم که آتش مِي‌سوزاند. من باِيد تا به آنجا که ممکن است اِين استاد خشن را با نمونه‌اِي نجِيب‌تر عوض کنم: دوراندِيشِي. به اِين قصد من باِيد نتاِيج چند پدِيده اقتصادِي را بررسِي کنم و آنچه «دِيده مِي‌شود» را با آنچه «دِيده نمِي‌شود» به قِياس بگذارم.
پنجره‌اِي شکسته
آِيا خشم آن شهروند درست‌کار، جِيمز گودفِيلو را دِيده‌اِيد، وقتِي پسر اصلاح‌ناپذِيرش به تصادف شِيشه پنجره‌ را شکست؟ اگر شما شاهد اِين واقعه بوده‌اِيد، باِيد دِيده باشِيد که شاهدان که شاِيد به سِي‌ نفر هم مِي‌رسِيدند، به نظر رسِيد که بر سر ِيک پِيشنهاد توافق داشتند که به صاحب بِيچاره پنجره ِيک صدا بگوِيند: «اِين باد وحشِي به هِيچ کس خِيرِي نرسانده است. چنِين اتفاقاتِي چرخ صنعت را مِي‌چرخاند. همه باِيد زندگِيشان بچرخد. اگر هِيچ پنجره‌اِي نمِي‌شکست بر سر شِيشه‌بر چه مِي‌آمد؟»
اِين شِيوه هم‌دردِي، اِين نظرِيه را در خود دارد که آشکار کردن اِين «قباحت» در اِين مورد ساده، اِيده خوبِي است، زِيرا اِين واقعِيتِي است که متاسفانه پاِيه بسِيارِي از نهادهاِي اقتصادِي ما است.
فرض کنِيد تعمِير خرابِي اِيجاد شده، شش فرانک هزِينه دارد. اگر منظور شما اِين است که خرابِي مذکور، تشوِيقِي شش فرانکِي براِي صنعت شِيشه است، من موافقم. من به هِيچ وجه سر در پِي جدل ندارم؛ استدلال شما درست است. شِيشه‌بر مِي‌آِيد، کارش را انجام مِي‌دهد، شش فرانکش را مِي‌گِيرد، به خود تبرِيک مِي‌گوِيد و در دلش بچه شلوغ را دعا مِي‌کند. «اِين چِيزِي است که دِيده مِي‌شود.»
اما اگر شما از مسِير قِياس نتِيجه بگِيرِيد، آن‌چنان که اغلب نتِيجه گرفته مِي‌شود که خوب است پنجره‌ها را بشکنِيم؛ چرا که به چرخش پول کمک مِي‌کند و صنعت را به طور کلِي رونق مِي‌بخشد، مجبورم فرِياد برآورم: هرگز چنِين نمِي‌شود. نظرِيه شما در آنچه «دِيده شده است»، متوقف شده است. نظرِيه «آنچه را دِيده نمِي‌شود»، را به حساب نِياورده است.
«آنچه دِيده نشده»، اِين است که وقتِي شهروند ما شش فرانک براِي ِيک چِيز مِي‌پردازد، نمِي‌تواند آن شش فرانک را براِي چِيزِي دِيگر بپردازد. «دِيده نشده است» که اگر او مجبور نبود شِيشه پنجره را عوض کند، او مثلا کفش کهنه‌اش را عوض مِي‌کرد ِيا کتابِي به کتابخانه‌اش مِي‌افزود. به طور خلاصه او شش فرانکش را براِي خرج کردن ِيا خرِيدن چِيزِي که اکنون ندارد، کنار گذاشته است.
حالا اجازه دهِيد صنعت را «به طور کلِي» در نظر بگِيرِيم. پنجره شکسته است، صنعت شِيشه شش فرانک تشوِيق شده است؛ «اِين چِيزِي است که دِيده شده است.»
اگر پنجره نشکسته بود، صنعت کفش (ِيا صنعتِي دِيگر) شش فرانک تشوِيق مِي‌شد؛ «اِين چِيزِي است که دِيده نشده است.»
اگر ما «آنچه دِيده نمِي‌شود» را همچون عاملِي منفِي در نظر بگِيرِيم همان‌طور که «آنچه دِيده مِي‌شود» را همچون عامل مثبت در نظر گرفته‌اِيم، خواهِيم دانست که براِي صنعت به طور کلِي ِيا اشتغال ملِي به طور کلِي، با شکستن ِيا نشکستن پنجره، سودِي اِيجاد نخواهد شد.
اکنون اجازه دهِيد جِيمز گودفِيلو را در نظر آورِيم.
در فرض نخست ِيعنِي شکستن شِيشه، او شش فرانک مِي‌پردازد بِي‌آنکه پنجره جدِيد لذتِي به او اضافه ِيا کم کند.
در فرض دوم که اتفاق رخ نداده و شِيشه نشکسته است، او شش فرانکش را خرج کفش‌هاِي جدِيد مِي‌کند و مِي‌تواند از داشتن ِيک جفت کفش جدِيد به اندازه داشتن پنجره، لذت ببرد.
حال اگر جِيمز گودفِيلو بخشِي از جامعه است، ما باِيد نتِيجه بگِيرِيم که جامعه که شامل رنج‌ها و خوشِي‌ها است، با شکسته شدن پنجره به همان اندازه چِيزِي از دست داده است.
از آن‌جا با تعمِيم به اِين نتِيجه غِيرمنتظره مِي‌رسِيم: «وقتِي چِيزِي به صورت غِيرضرورِي تخرِيب مِي‌شود، جامعه ضرر مِي‌کند» و اِين جمله کوتاه، موِي بر تن طرفداران صناِيع داخلِي سِيخ مِي‌کند: «شکستن، تخرِيب و اسراف، اشتغال ملِي را تشوِيق نمِي‌کند» ِيا خِيلِي ساده‌تر: «تخرِيب سودمند نِيست.»
«مانِيتئور اِينداسترِيل» (روزنامه‌اِي که مربوط به کمِيته دفاع از صنعت ملِي بود؛ نهادِي طرفدار صنعت ملِي) در اِين باب چه مِي‌گوِيد؟ ِيا شاگردان ام‌دسنت چمنز(1777 تا 1861، نماِينده و کنسول دولت در دوران تجدِيد، طرفدار صناِيع داخلِي و پشتِيبان تعادل تجارت) چه مِي‌گوِيند؟ شاگردان کسِي که با دقت مِيزان سودِي را حساب کرد که صنعت از سوختن پارِيس کسب مِي‌کند، چون خانه‌ها باِيد ساخته شوند؟
من واقعا متاسفم که محاسبات هوشمندانه او را به هم مِي‌رِيزم، خصوصا حالا که روح آن محاسبات وارد قانون ما شده است، اما من از او خواهش مِي‌کنم ِيک بار دِيگر محاسبه کند و اِين بار «آنچه دِيده نشده» را نِيز در کنار «آنچه دِيده شده است»، قرار دهد.
خواننده باِيد توجه کند که در داستان کوچک غم‌انگِيزِي که من تعرِيف کردم نه دو نفر که سه نفر حاضرند. ِيکِي، جِيمز گودفِيلو است که نقش مشترِي را دارد و در اثر تخرِيب به جاِي دو لذت، تنها ِيک لذت برده است. دومِي شِيشه‌بر است که در نقش تولِيدکننده از تخرِيب دلگرم مِي‌شود. سومِي کفاش(ِيا هر صنعتگر دِيگرِي) است که همزمان و در اثر علتِي ِيکسان دلگرمِي‌اش را از دست داده است. نفر سوم ِيعنِي کسِي که همِيشه در ساِيه است و به «آنچه دِيده نشده است»، معنا مِي‌بخشد، عنصرِي اساسِي براِي مساله است. اوست که به ما مِي‌فهماند سودمند دِيدن تخرِيب چه قدر مضحک است. اوست که به زودِي به ما مِي‌آموزد که سودمند دِيدن تحدِيد تجارت همان‌قدر مضحک است، زِيرا آن کار بِي‌هِيچ کم و کاست تخرِيبِي مغرضانه است؛ بنابراِين اگر شما پس پشت همه استدلال‌هاِيِي که به دفاع از تحدِيدکنندگان مِي‌پردازد را ببِينِيد، درمِي‌ِيابِيد که همه بازگوِيِي همان کلِيشه عمومِي است که «شِيشه‌برها چه کنند اگر کسِي شِيشه را نشکند؟»

مشاور مدیریت، بازاریابی و فروش، بازاریابی، فروش، مشاوره مدیریت، تبلیغات، منابع انسانی، مدیریت استراتژیک، بازاریاب،
ویزیتور، آموزش، خدمات، برنامه ریزی، کیفیت، مدیریت کیفیت، مدیریت منابع انسانی، مدیریت فناوری اطلاعات، مدیریت منابع، مدیریت مالی، مدیریت پروژه، مدیریت بازار، مدیریت تحقیقات، بازار، مدیریت تحقیق و توسعه، مدیریت ارتباط با
مشتری، مدیریت شکایت مشتری، مدیریت سنمجش رضایت مشتری، مدیریت پایگاه داده، مدیریت استراتژیک، مدیریت فروش، مدیریت پیش بینی فروش، مدیریت برنامه بازار، مدیریت برنامه فروش، مدیریت تبلیغات، مدیریت برند، مدیریت موفقیت،
مدیریت راه موفقیت، مدیریت پول، مدیریت زبان بدن، مدیریت کسب و کار، مدیریت نرم افزار، مدیریت ایرانی، مدیریت بازاری، مدیریت توریسم، مدیریت گردشگری، مدیریت آژانس، مدیریت دمینگ، مدیریت پورتر، مدیریت، مشاوره، مدیر،
مدیریت مصاحبه، مدیریت استخدام، مدیریت زمان، مدیریت کارخانه، مدیریت حملات، مدیریت بحران، مدیریت سامانه، مدیریت زنجیره تامین، مدیریت مشتری، مدیریت رفتار مشتری، مدیریت روانشناسی مشتری، مدیریت روانشاسی، مدیریت
اخلاق، مدیر، مدیریت خرید، مدیریت پشتیبانی، مدیریت مذاکره، مدیریت زمان در مذاکره، مدیریت مذاکره موثر، مدیریت مذاکرات، مدیریت مذاکرات موفق مذاکره، دوره آموزش مدیریت موفقیت در کسب و کار، امکان سنجی، مدیریت عملکرد،
مدیریت خرده فروشی، مدیریت شرکت مدیریت کلان، مدیریت اقتصاد، زنجیره ارزش پورتر، چرخه دمینگ، زنجیره ارزش، تحلیل swot ، هنری فایول، زنجیره ارزش، مایکل پورتر، آمیخته بازاریابی، 4p مدل ، زنجیره ارزش پورتر،
14 اصل فایول، آمیخته بازاریابی، کتابخانه زیرساخت فناوری اطلاعات، مصاحبه شغلی، اصول 14 گانه هنری فایول، خدمات پس از فروش در بازاریابی، دوره آموزشی microsoft crm ، ماتریس swot، تسهیلات
بانکی، مدیریت صادرات، وام بانکی ، Management consulting , marketing and sales, marketing, sales , management
consulting , advertising, human resources , strategic management , marketing, visitor ,
education, planning, quality , quality management, human resource management , information
technology management , resource management , management financial , project management, market
research, management , marketing , management, research and development, customer relationship
management , customer complaint management , customer satisfaction Snmjsh management , database
management, strategic management , sales management , sales forecasting management , program
management market program management, sales management, advertising, brand management ,
management success, management success , management, money management, body language, business
management , software management , Iranian management , market management, tourism management ,
tourism management , agency management , management Deming , Porter’s management , management
consulting, management , interview management , recruitment management , time management, plant
management , management attacks, crisis management, system management , supply chain management ,
customer management , behavior management , customer management, customer psychology ,
management, psychology , ethics management , Manager, purchasing Manager , support management ,
negotiation management , time management , negotiating , negotiation, effective management ,
negotiation management , negotiation management , successful negotiation, success in business
management training , feasibility , performance management, retail management , company
management macroeconomic management , economic management, Porter’s value chain , Deming cycle ,
value chain analysis, swot, Henry Fayvl value chain , Porter , marketing mix , 4p model, Porter’s
value chain , Article 14 Fayvl , marketing mix , the IT infrastructure Library information, job
interview , Henry Fayvl of 14 persons , after sales services, marketing , training microsoft crm,
matrix swot, credit, export management , mortgage banking، مشاور مدیریت، بازاریابی و فروش، بازاریابی، فروش، مشاوره مدیریت، تبلیغات، منابع انسانی،
مدیریت استراتژیک، بازاریاب، ویزیتور، آموزش، خدمات، برنامه ریزی، کیفیت، مدیریت کیفیت، مدیریت منابع انسانی، مدیریت فناوری اطلاعات، مدیریت منابع، مدیریت مالی، مدیریت پروژه، مدیریت بازار، مدیریت تحقیقات، بازار، مدیریت
تحقیق و توسعه، مدیریت ارتباط با مشتری، مدیریت شکایت مشتری، مدیریت سنمجش رضایت مشتری، مدیریت پایگاه داده، مدیریت استراتژیک، مدیریت فروش، مدیریت پیش بینی فروش، مدیریت برنامه بازار، مدیریت برنامه فروش، مدیریت
تبلیغات، مدیریت برند، مدیریت موفقیت، مدیریت راه موفقیت، مدیریت پول، مدیریت زبان بدن، مدیریت کسب و کار، مدیریت نرم افزار، مدیریت ایرانی، مدیریت بازاری، مدیریت توریسم، مدیریت گردشگری، مدیریت آژانس، مدیریت دمینگ،
مدیریت پورتر، مدیریت، مشاوره، مدیر، مدیریت مصاحبه، مدیریت استخدام، مدیریت زمان، مدیریت کارخانه، مدیریت حملات، مدیریت بحران، مدیریت سامانه، مدیریت زنجیره تامین، مدیریت مشتری، مدیریت رفتار مشتری، مدیریت روانشناسی
مشتری، مدیریت روانشاسی، مدیریت اخلاق، مدیر، مدیریت خرید، مدیریت پشتیبانی، مدیریت مذاکره، مدیریت زمان در مذاکره، مدیریت مذاکره موثر، مدیریت مذاکرات، مدیریت مذاکرات موفق مذاکره، دوره آموزش مدیریت موفقیت در کسب و
کار، امکان سنجی، مدیریت عملکرد، مدیریت خرده فروشی، مدیریت شرکت مدیریت کلان، مدیریت اقتصاد، زنجیره ارزش پورتر، چرخه دمینگ، زنجیره ارزش، تحلیل swot ، هنری فایول، زنجیره ارزش، مایکل پورتر، آمیخته بازاریابی،
4p مدل ، زنجیره ارزش پورتر، 14 اصل فایول، آمیخته بازاریابی، کتابخانه زیرساخت فناوری اطلاعات، مصاحبه شغلی، اصول 14 گانه هنری فایول، خدمات پس از فروش در بازاریابی، دوره آموزشی microsoft crm ،
ماتریس swot، تسهیلات بانکی، مدیریت صادرات، وام بانکی ، Management consulting , marketing and sales, marketing, sales ,
management consulting , advertising, human resources , strategic management , marketing, visitor
, education, planning, quality , quality management, human resource management , information
technology management , resource management , management financial , project management, market
research, management , marketing , management, research and development, customer relationship
management , customer complaint management , customer satisfaction Snmjsh management , database
management, strategic management , sales management , sales forecasting management , program
management market program management, sales management, advertising, brand management ,
management success, management success , management, money management, body language, business
management , software management , Iranian management , market management, tourism management ,
tourism management , agency management , management Deming , Porter’s management , management
consulting, management , interview management , recruitment management , time management, plant
management , management attacks, crisis management, system management , supply chain management ,
customer management , behavior management , customer management, customer psychology ,
management, psychology , ethics management , Manager, purchasing Manager , support management ,
negotiation management , time management , negotiating , negotiation, effective management ,
negotiation management , negotiation management , successful negotiation, success in business
management training , feasibility , performance management, retail management , company
management macroeconomic management , economic management, Porter’s value chain , Deming cycle ,
value chain analysis, swot, Henry Fayvl value chain , Porter , marketing mix , 4p model, Porter’s
value chain , Article 14 Fayvl , marketing mix , the IT infrastructure Library information, job
interview , Henry Fayvl of 14 persons , after sales services, marketing , training microsoft crm,
matrix swot, credit, export management , mortgage banking، مشاور مدیریت، بازاریابی و فروش، بازاریابی، فروش، مشاوره مدیریت، تبلیغات، منابع انسانی،
مدیریت استراتژیک، بازاریاب، ویزیتور، آموزش، خدمات، برنامه ریزی، کیفیت، مدیریت کیفیت، مدیریت منابع انسانی، مدیریت فناوری اطلاعات، مدیریت منابع، مدیریت مالی، مدیریت پروژه، مدیریت بازار، مدیریت تحقیقات، بازار، مدیریت
تحقیق و توسعه، مدیریت ارتباط با مشتری، مدیریت شکایت مشتری، مدیریت سنمجش رضایت مشتری، مدیریت پایگاه داده، مدیریت استراتژیک، مدیریت فروش، مدیریت پیش بینی فروش، مدیریت برنامه بازار، مدیریت برنامه فروش، مدیریت
تبلیغات، مدیریت برند، مدیریت موفقیت، مدیریت راه موفقیت، مدیریت پول، مدیریت زبان بدن، مدیریت کسب و کار، مدیریت نرم افزار، مدیریت ایرانی، مدیریت بازاری، مدیریت توریسم، مدیریت گردشگری، مدیریت آژانس، مدیریت دمینگ،
مدیریت پورتر، مدیریت، مشاوره، مدیر، مدیریت مصاحبه، مدیریت استخدام، مدیریت زمان، مدیریت کارخانه، مدیریت حملات، مدیریت بحران، مدیریت سامانه، مدیریت زنجیره تامین، مدیریت مشتری، مدیریت رفتار مشتری، مدیریت روانشناسی
مشتری، مدیریت روانشاسی، مدیریت اخلاق، مدیر، مدیریت خرید، مدیریت پشتیبانی، مدیریت مذاکره، مدیریت زمان در مذاکره، مدیریت مذاکره موثر، مدیریت مذاکرات، مدیریت مذاکرات موفق مذاکره، دوره آموزش مدیریت موفقیت در کسب و
کار، امکان سنجی، مدیریت عملکرد، مدیریت خرده فروشی، مدیریت شرکت مدیریت کلان، مدیریت اقتصاد، زنجیره ارزش پورتر، چرخه دمینگ، زنجیره ارزش، تحلیل swot ، هنری فایول، زنجیره ارزش، مایکل پورتر، آمیخته بازاریابی،
4p مدل ، زنجیره ارزش پورتر، 14 اصل فایول، آمیخته بازاریابی، کتابخانه زیرساخت فناوری اطلاعات، مصاحبه شغلی، اصول 14 گانه هنری فایول، خدمات پس از فروش در بازاریابی، دوره آموزشی microsoft crm ،
ماتریس swot، تسهیلات بانکی، مدیریت صادرات، وام بانکی