10 درس سیاسی از آداب معاشرت لباس
آیا ظاهر یک سیاستمدار روی تصویری که در ذهن رأی دهندگان میسازد تاثیرگذار است؟ در اینجا به ۱۰ مورد میپردازیم که نشان میدهد که چنین است.
با فرارسیدن عید پاک، نخست وزیر دیوید کامرون برای گذراندن تعطیلات خود به جزیره لانزاروته رفته است. با این حال بار دیگر توجهها به لباسهای او در تعطیلات جذب شده است. در این هفته، کوئنتین لتز در دیلی میل نوشت که کفشهای بدون بند نخست وزیر او را “یاد دفعه قبل” انداخته و در آخر گفت: “احتمالاً بهترین چیزی که میتوان درباره این کفشها گفت، این است که دست کم این بار آقای کامرون آنها را بدون جوراب پوشیده است.”
ولی چرا چنین چیزی مهم است؟ آیا ظاهر یک سیاستمدار روی تصویری که در ذهن رأی دهندگان میسازد تاثیرگذار است؟ در اینجا به ۱۰ مورد در تاریخ مد میپردازیم که شاید بد نباشد سیاستمداران، پیش از انتخاب لباس جدید، خود به آنها دقت کنند.
۱. کیف دستی مارگارت تاچر
معروف است که مارگارت تاچر پیش از رسیدن به قدرت، تحت آموزش ظاهرسازی از سوی خبرنگار تلویزیونی، گوردن ریس، بوده است. بسیار گفته شده که پس از این آموزشها بوده که صدای او بم تر و نرم تر شده و نحوه پوشش او ثابت شده است.
البته او همه پیشنهادهای معلمش را اجرا نمیکرد. به عنوان مثال او هیچ گاه مرواریدهای خود را، با وجود آنکه به او گفته شده بود که به او ظاهری غیرشهری میدهد، و البته کیف دستی خود را کنار نگذاشت – کیفی که بعدها به نماد برخورد عبوس او با زیردستان خود بدل شد.
۲. اورکت (کاپشن) کارگری مایکل فوت
مایکل فوت احتمالاً بیش از همه رهبران حزب کارگر چوب ظاهرش را خورده است. پوشش او در مراسم روز یادبود سال ۱۹۸۱ باعث تمسخر او از سوی روزنامه نگاران و همقطاران سیاستمدار او شد.
مایکل هارزنل در نشریه تایمز پوشش فوت را چنین توصیف کرد: “طوری لباس پوشیده بود که می خواهد سگ خود را برای قدم زدن بیرون ببرد، با کاپشن کارگری سبز، کفش راحتی و کراوات بته جقه ای.”
گفته میشود که والتر جانسون، نماینده وقت حزب کارگر از داربی جنوبی، از حزب خواسته بود که فوت را بخاطر ظاهرش که شبیه به “کارگران ساختمانی از سر کار برگشته” بود و “بی احترامی بزرگش به سربازانی که برای بزرگداشتشان به آنجا آمده بود” توبیخ کند.
فوت بعدها درباره موج کاریکاتورهایی که از او کشیده شد اظهارنظر کرد و گفت: “هیچ وقت فکرش را هم نمیکردم که لباسم برایم انقدر دردسر درست کند.” او گفت ملکه مادر با تأیید پوشش او گفته بود: “کت شما به نظر خیلی گرم میآید.”
البته این رهبر سابق حزب کارگر تنها نماینده پارلمان نیست که با مد مشکل داشته است. کن کلارک سالها به این شهرت داشت که راحتی را به رسیدن به ظاهرش ترجیح میدهد. دلیل آن هم لباسهای همیشه چروک و تعهد دیرینه اش به کفشهای راحتی اش بود.
دانلد دوار، وزیر سابق امور اسکاتلند، معروف بود که از شرکت در نوسازی ظاهر حزب کارگر سر باز زده است. او در ماه می ۱۹۹۹ و پیش از اولین انتخابات پارلمانی اسکاتلند گفته بود: “حالا میدانم اسب بودن چه حسی دارد، چون اخیراً دائم دارند مرا تیمار میکنند و به ظاهرم میرسند.”
متن یادبودی که پس از درگذشت دوار در روزنامه هرالد نوشته شد، به قصد او برای “خنده دار بودن” اشاره میکرد. در این گزارش به نقل از ران فرگوسن، متولی کلیسای سنت مگنوس در کرک وال، آمده بود که او “بزرگترین کابوس مشاوران روابط عمومی” بود. به گفته آقای فرگوسن، او لباسهای گران قیمت میپوشید ولی همیشه به نظر میرسید که شب با این لباسها خوابیده است.
۳. کلاه بیس بال ویلیام هیگ
ویلیام هیگ، رهبر حزب محافظه کار، به داستان پندآموز مایکل فوت درباره اینکه یک خطای لباسی چطور میتواند موجی از تمسخر به راه بیاندازد توجهی نکرد. اندکی پس از رسیدن او به ریاست حزب در سال ۱۹۹۷، رسانهها او را بخاطر پوشیدن یک کلاه بیس بال در بازدیدش از یک شهر بازی به صلابه کشیدند.
احتمالاً مشاوران او فکر کرده بودند که این روش خوبی است برای اینکه توجهها را به روحیه جوان او جلب کنند و نشان دهند که رهبر جدید “همپای جوانان” است. اگر چنین بوده باشد، باید گفت که این کار هدف مورد نظر را برآورده نکرد. سایمن هفر در روزنامه دیلی میل نوشت که رهبر جدید “شبیه کودک آزاری شده بود که به مرخصی روزانه آمده است.” این کلاه بیس بال به نماد تصویری دوره ریاست او بر حزب محافظه کار بدل شد.
۴. پیراهن خیس از عرق تونی بلر
احتمالاً رابطه هیچ سیاستمداری با مشاوران روابط عمومی اش به اندازه این رهبر حزب کارگر، که در سال ۱۹۹۴ به این سمت رسید، زیر ذرهبین قرار نگرفته است. حزب کارگر همزمان با خلاص شدن از شر “تعهدات عتیقه”، مانند تعهد به مالکیت عمومی در بند ۴ اساسنامه حزب، ژاکت کارگری مایکل فوت را هم به ته انبار انداخت. نیل کیناک و سپس بلر و “دلبرکانش” – نامی که روزنامههای ناراضی روی موج هجوم نمایندگان زن حزب کارگر به پارلمان در سال ۱۹۹۷ گذاشته بودند – طبق دستورالعمل پیتر مندلسن، فقط کت و شلوارهای شیک می پوشیدند.
تونی بلر در سخنرانی آغازین خود در کنفرانس حزب کارگر در سال ۲۰۰۰، بیش از حد دچار شور و هیجان و پیراهنش خیس از عرق شد. روزنامه ایونینگ استاندارد نوشت که او “قانون طلایی نپوشیدن پیراهن آبی در سالن های گرم را زیر پا گذاشته بود”. خبرنگار گاردین هم نوشت که در این سخنرانی “بیشتر شاهد تعریق بودیم تا تشویق”. این اتفاق مانند هدیهای برای روزنامه نگاران بود، چرا که معروف بود که تمام حرکات این رهبر حزب کارگر به دقت توسط مشاوران روابط عمومی اش برنامهریزی میشود.
سیاستمداران باید پیش از انتخاب لباس بیشتر فکر کنند، چرا که تلویزیون نقش مهمی در ارتباط آنها با رأی دهندگان دارد. زیورآلات پر زرق و برق، زیر نورپردازی در استودیوهای تلویزیونی، میتواند باعث منحرف شدن توجه مخاطبان شود. بانوی محافظه کار ژانت فوکس، که برای ۲۷ سال نماینده پارلمان بوده است، تأثیر ورود دوربین های تلویزیون به پارلمان بر روی نحوه پوشش نمایندگان را به خوبی به یاد دارد. به گفته او، پس از آن “مردها کراوات های رنگین تر و زنها لباسهای رنگین تر می پوشیدند.”
۵. کفشهای پوست پلنگی ترزا می
پوشش خبری هشدار ترزا می در سال ۲۰۰۴ مبنی بر اینکه مردم حزب محافظه کار را به عنوان “حزب بده” میبینند، تقریباً به تعداد سطرهایی که به کفشهای او – یک جفت کفش پاشنه بلند پوست پلنگی – می پرداخت برابری میکرد. این یکی از آن مواردی است که باعث انتقاد از توجه بیش از اندازه رسانهها به ظواهر شده است. ماری مک لئود، نماینده محافظه کار که زنان را به حمایت از این حزب تشویق میکند، از رسانهها خواسته که “به جای کفشها به بحثها توجه کنند.”
او این ادعا را که ظاهر افراد بر روی سیاست ورزی آنها تأثیر میگذارد، رد میکند و میگوید: “من فکر نمیکنم نحوه پوشش اطلاعات چندانی درباره یک سیاستمدار بدست دهد، بلکه فقط سلیقه آنها در لباس پوشیدن را نشان میدهد.”
با این حال کرستی واکر، خبرنگار سیاسی سابق روزنامه دیلی میل و مدیر شرکت روابط عمومی این هاوس، میگوید که نحوه پوشش میتواند روی جایگاه سیاستمداران اثرگذار باشد. او میگوید: “این که سیاستمداران چگونه خود را عرضه میکنند و تصمیماتی که در زندگی شخصی شان میگیرند میتواند بیان گر نکات بسیاری درباره شخصیت آنها باشد – بخصوص در زمانی که تصویر ظاهری سیاستمداران با دقت طراحی میشود.”
خانم واکر به اهدای اخیر نشان شوالیه به آرایش گر دیوید کامرون اشاره میکند که به گفته او “باعث اتهام پارتی بازی سیاسی و انتقاد از آقای کامرون بخاطر بی ارتباطی با رأی دهندگانی که نمیتوانند برای یک اصلاح مو ۹۰ پوند بپردازند”، شد.
ایزابل هاردمن، معاون سردبیر نشریه اسپکتیتور، نیز میگوید توجهها به سمت کسانی جلب میشود که به دنبالش هستند و اگر وزیر کشور لباسی خاص را انتخاب میکند، باید انتظار اینکه روزنامه نگاران به آن بپردازند را هم داشته باشد. او میگوید: “اگر یک ژاکت رنگارنگ یا یک کت نارنجی پوشیدید و کسی دربارهاش نظری نداد، آن وقت باید تعجب کنید.”
۶. یقه گشاد ژاکی اسمیت
ژاکی اسمیت، اولین وزیر کشور زن بریتانیا، بخاطر یقه گشاد پیراهنش مورد انتقاد شدید روزنامههایی قرار گرفت که آن را بیش از اندازه “سکسی” میدانستند. این باعث شد که او در برنامه زنان بی بی سی اعلام کند که روزنامه نگاران بیش از اندازه “غرق” نحوه پوشش او شدهاند و باید “خودشان را اصلاح کنند.”
لارا بیتز، که کارزار “تبعیض جنسی روزمره” را اداره میکند، نگران است که این نوع اظهارنظرها ادامه پیدا کند. او میگوید: “وقتی یک زن جوان میبیند که یک سیاستمدار زن به خاطر ظاهرش مورد حمله قرار میگیرد و سیاستمداران مرد را جدی میگیرند و درباره سیاستهایش بحث میکنند، این پیام را دریافت میکند که سیاست کار او نیست و اگر او وارد دنیای سیاست شود، ظاهر او دائماً زیر ذرهبین افکار عمومی خواهد بود.” بیتز مطمئن است که وقتی پای نحوه پوشش در میان باشد، سیاستمداران زن و مرد قطعاً با معیارهای متفاوتی سنجیده میشوند.
او میگوید: “کافی است که به پوشش خبری یک کابینه جدید یا کنفرانس حزبی، نگاه کنید تا ببینید که گزارش رسانهها درباره سیاستمداران مرد به ایدهها و سیاستهای آنها معطوف است و برای زنان در بیشتر موارد به مو و کفش آنها فروکاسته میشود.”
بانوی لیبرال دموکرات شرلی ویلیامز، که اولین بار در سال ۱۹۶۴ وارد مجلس عوام شد، نیز این گفته را تأیید میکند. او در گذشته گفته بود که خبرنگاران بیش از اندازه به آرایش موی او می پردازند. او میگوید: “نحوه پوشش زنان، نحوه نشستن زنان و لباسی که میپوشند، چیزی است که مطبوعات بیش از همه به آن می پردازند. در مورد مردان تقریباً هرگز چنین چیزی دیده نمیشود. تقریباً هیچ زن نماینده ای نیست که مطبوعات به اینکه چه لباسی می پوشد و قیافه و هیکل اش چگونه است نپردازند.”
دکتر کارولین میر، استاد روانشناسی در کالج مد لندن، معتقد است که شواهد عینی برای اثبات ادعای وجود معیارهای دوگانه وجود دارد. او به نظرسنجی هافینگتون پست در سال ۲۰۱۲ درباره خوشپوش ترین سیاستمداران زن و مرد اشاره میکند، که در آن تعداد آرای زنان سه برابر بیش از مردان بود و چنین نتیجهگیری میکند: “پوشش زنان توجه رسانه ای بیشتری به خود جلب میکند، و معمولاً آنها بیشتر بر اساس آن مورد قضاوت قرار میگیرند.”
گروهی دیگر معتقدند که این تفاوت دلایل دیگری دارد که به تبعیض جنسی مربوط نیست. به گفته خانم هاردمن “به عنوان یک قاعده کلی، لباسهای زنان جذابتر است و توجهها به چیزی جلب میشود که جذابتر است.”
خانم مک لئود میگوید که با وجود تفاوت در میزان توجه، راههایی برای عدم جلب توجه هم وجود دارد. او میگوید: “کت و کراوات پوشیدن جای کمی برای خطا کردن باقی میگذارد. برای سیاستمداران زن هم همینطور است. اگر لباس سادهای بپوشید، کمتر درباره آن نظر میدهند.”
۷. تی شرت پولوی آبی دیوید کامرون
در حالی که مایکل فوت بخاطر دور شدن بیش از اندازه از معیار مورد انتقاد قرار گرفته بود، دیوید کامرون بخاطر محافظه کار بودن بیش از حد در انتخاب لباس خود در تعطیلات مورد انتقاد قرار گرفته است.
شما چه در توسکانی باشید و چه در تورکی، انتخاب لباس شما از اظهارنظرها در امان نیست – حتی اگر سادهترین چیز را بپوشید، تی شرت پولوی تیره رنگ. روزنامه دیلی تلگراف در تحلیل پوشش اوقات فراغت معروف دیوید کامرون مینویسد که او دچار “روزمرگی سلیقه ای” شده است. روزنامه دیلی میرور هم مجموعهای طنز از “«کارت پستال” های تعطیلات دیوید کامرون را چاپ کرده که تی شرت مذکور نقش پررنگی در آنها دارد.
خانم هاردمن در این مورد توجه رسانهها را از توجه افکار عمومی تفکیک میکند. او میگوید: “کمد لباس دیوید کامرون پر است از تی شرت های پولوی تیره رنگ، چون این “امن” ترین لباس برای عکسهای تعطیلات است. آنها بیش از اندازه به لباسشان توجه میکنند، چون میدانند که این برای سردبیرهای تصویری روزنامهها مهم است، ولی احتمالاً اهمیت این موضوع برای سردبیرهای تصویری خیلی بیش از مردم عادی است.”
۸. شعار روی تی شرت کارولین لوکاس
نسخه سال ۲۰۰۴ کتاب آئین نامه پارلمان میگوید: “اعضا اجازه ندارند که در درون ساختمان از تزئینات استفاده کنند. پوشیدن لباس و نشان های نظامی درون سالن با رسم دیرینه پارلمان در تناقض است.”
همین رسم دیرینه بود که باعث شد کارولین لوکاس، نماینده حزب سبز، بخاطر پوشیدن تی شرتی که روی آن نوشته شده بود “صفحه سه بس است” در یکی از جلسات در وستمینستر هال، مورد انتقاد شدید قرار بگیرد.
کتاب راهنمای رسوم پارلمان به چند مورد اشاره میکند که در آنها نماینده ای “درباره پوشش رسمی مردان، یعنی کت و کراوات، استثناء قائل شده است.” ژانت فوکس، نماینده سابق حزب محافظه کار، تأکید میکند که نمایندگان پارلمان همیشه باید به نحوه پوشش خود توجه میکرده اند. نانسی استور، اولین نماینده زن پارلمان، فقط لباسهایی با رنگهای هماهنگ میپوشید – پیراهن سفید با ژاکت سیاه یا خاکستری – تا با همقطاران مرد خود “همرنگ” شود.
در آن زمان، مجلس عوام از همه نظر مکانی یکدست تر بود. کت و شلوار مد روز بود، ولی یکی از سخنگویان فعلی مجلس عوام میگوید که قوانین پوشش در این مجلس همیشه مبهم بوده است و هنوز هم اینچنین است. مردان اجازه ندارند که در سالن هنگامی که کلاه بر سر دارند نطق کنند. با این حال تا سال ۱۹۹۸، نمایندگان در هنگام رأی گیری باید کلاه بر سر می گذاشتند و به همین منظور و برای احتیاط همیشه یک کلاه سیلندری با خود به همرام می آوردند.
خانم فوکس همیشه آماده بوده تا در صورت زیر پا گذاشتن این رسوم، به نمایندگان هشدار دهد. او تعریف میکند که یک بار در جلسهای در یک روز گرم تابستانی، نمایندگان حاضر تصمیم گرفتند کت های خود را درآورند – این کار در صورت اجازه رئیس جلسه مجاز است. آنها سپس آستین های خود را نیز بالا زدند. این کار از نظر او بر خلاف مقررات بود و باعث شد که او به آنها تذکر دهد.
۹. کلاه پارچه ای کر هاردی
کر هاردی، اولین نماینده حزب کارگران مستقل در پارلمان، در هنگام ورود خود به مجلس عوام در سال ۱۸۹۲ سروصدای زیادی بپا کرد. روزنامه تایمز نوشت: “او با یک کلاه پشمی رنگی روی سرش وارد پارلمان شد. با این حال فوراً به او تذکر داده شد و به محض اینکه متوجه شد که مقررات پارلمان را نقض کرده، کلاهش را برداشت.”
کلاه او به این دلیل خلاف مقررات تشخیص داده شد که نمایندگان دیگر کلاه سیلندری بر سر می گذاشتند. با اینکه آقای هاردی در این مورد از مقررات پیروی کرد، ولی همچنان بخاطر کت پشمی اش در بین کت های پارچه ای سیاه نمایندگان دیگر، انگشت نما بود. این واقعه باعث شد تا منش سیاسی او “سوسیالیسم کلاه پارچه ای” نام بگیرد.
پارلمان در دوره مدرن نیز یاغی های خود را داشته است – جان برکو اولین نماینده ای بود که اصرار داشت تا بجای ردای سنتی سیاه و سفید پارلمان، کت غیررسمی بپوشد. گوردون براون نیز با زیر پا گذاشتن آداب رسمی در مهمانی شام شهردار لندن، توجهها را به خود جلب کرد. او به جای لباس رسمی با کت غیررسمی به این مراسم آمده بود، ولی نهایتاً در سال ۲۰۰۷ و به عنوان نخست وزیر، با کوتاه آمدن از موضع خود، با کت و شلوار “پنگوئنی” به این مراسم رفت.
۱۰. کت و شلوار سفید مارتین بل
مارتین بل، کت و شلوار سفید شاخص خود را اولین بار به عنوان خبرنگار بی بی سی در طول جنگ ۱۰ روزه اسلوونی در سال ۱۹۹۱ بر تن کرد. چنان که او در کتاب خاطرات خود، “در مسیر خطر”، مینویسد این راهی بود برای تأکید بر جایگاه خود به عنوان یک فرد غیرنظامی. او مینویسد: “پوشیدن این کت و شلوار یک اظهار موضع بود: این فرد دیگر عضو هیچ ارتشی نیست.”
کت و شلوار او در سال ۱۹۹۷، هنگام اعلام نامزدی برای نمایندگی تاتن در پارلمان بعنوان نماینده مستقل “ضد فساد”، دوباره به کمک او آمد. هدف او برکنار کردن نماینده محافظه کار، نیل همیلتون، بود که به دریافت پول در ازای پرسش از وزرا در مجلس عوام متهم شده بود. پس از برنده شدن او با ۱۱ هزار رأی، کت و شلوار سفید او به نمادی از صداقتش بدل شد.
این نمونه خوبی از هم عرض شدن یک نماینده پارلمان با لباسش است. در این مورد، دکتر مر، استاد کالج مد لندن، میگوید که نه تنها ظاهر این سیاستمدار بر تصور رأی دهندگان تأثیر میگذارد، که میتواند بر رفتار خود سیاستمدار نیز اثرگذار باشد.
او میگوید: “لباسی که ما می پوشیم بر ادراکی که از خود داریم اثرگذار است. در واقع ممکن است که پوشیدن لباس رسمی، بر رفتار و گفتار فرد نیز تأثیر بگذارد و آن را رسمی تر کند.”
منبع: BBC